Door REINJAN MULDER Het is een verhaal dat mijn moeder vaak heeft verteld. Hoe ze in het laatste jaar van de oorlog ’s nachts wakker bleef om naar een hoge bromtoon in de lucht te luisteren. Het geluid gaf haar, zei ze, een ‘heerlijk’ gevoel. Engelse of Amerikaanse vliegtuigen op weg naar Duitsland, wist ze, […]
Door Reinjan Mulder Een van de stukken in De ringen van Saturnus van de Duitse schrijver W.G. Sebald (1944-2001) die bij het verschijnen van het boek in 1995 de meeste indruk op me maakten, is dat over Orford Ness. Al was het maar omdat ik wel eens in het plaatsje Orford naar het langgerekte schiereiland […]
Door Reinjan Mulder Tien jaar geleden, 14 december 2001, overleed in Engeland de Duitse schrijver W.G. Sebald (1944-2001). Sebald – ‘Max’ voor zijn vrienden – was toen net internationaal doorgebroken. Zijn roman ‘Austerlitz’ was in het Engels vertaald, hij werd geprezen door celebrities als Susan Sontag en hij was bij de belangrijkste literaire uitgeverijen ter […]
Door Reinjan Mulder In 1953 ging Gerard Reve met een vriend naar de film. In het voorprogramma zagen ze plotseling Prins Bernhard opduiken. In de recent verschenen biografie Kroniek van een onschuldig leven van Nop Maas lezen we dat zijn verschijning voor Reve aanleiding was voor een aardige practical joke. Met een sterk Duits accent […]
Door Reinjan Mulder Hoeveel ‘Berlijn’ kan iemand aan? Kunt u de naam van de stad nog horen? Toch is vandaag pas echt de dag dat twintig jaar geleden ‘de Muur’ omviel. Alles wat we de afgelopen dagen en weken over de stad hebben gehoord, was slechts voorbereiding op vandaag. Behalve met Tajiri, over wie ik […]
Door Reinjan Mulder Na zich jarenlang te hebben ingespannen om de verschrikkelijke gebeurtenissen in de Tweede Wereldoorlog niet in de vergetelheid te laten wegzakken, zo lees ik in de krant, treedt mr. Els Swaab terug als voorzitter van het Nationaal 4 en 5 mei comité. Het bericht roept gemengde gevoelens bij me op. Mr. Els […]
Door Reinjan Mulder Voor de verlichte geesten die aan het eind van de negentiende eeuw aan de westelijke rand van Neurenberg een nieuwe begraafplaats inrichtten, was het sterven nog een overzichtelijke aangelegenheid. Het stof zou na de dood tot stof wederkeren, en de geest zou naar God gaan. ‘Der Staub zur Staube. Der Geist zu […]
Door Reinjan Mulder Het boek dat mij in 1997 het meest heeft geraakt, was Last Orders van de Engelse schrijver Graham Swift. In deze roman, die terecht met de Bookerprijs is bekroond, trekken vier mannen van Londen naar Margate om de as van hun overleden vriend in te zee te strooien. Ze kennen elkaar uit […]
Door Reinjan Mulder Recensie van Margriet de Moor, Hertog van Egypte, Uitg. Querido. 1996 Is het goed om te schrijven over wie dat zelf per se niet doet? In haar roman Hertog van Egypte heeft Margriet de Moor een cultuur willen oproepen die het moet hebben van mondeling doorgegeven verhalen. De logica speelt in deze cultuur een ondergeschikte rol. Oorzaak en […]
Door Reinjan Mulder In zijn met de Bookerprijs bekroonde roman Last orders (Laatste ronde) geeft de Engelse schrijver Graham Swift (1949) vier gewone mensen een stem: een begrafenisondernemer, een slager, een autohandelaar en een groenteman. ‘Ik wilde niet weer een roman schrijven die zich in een vreemde of theatrale omgeving afspeelt,’ zegt hij als ik hem in de […]