Das Zahngold Reinjan Mulder’s Nieuws- en Advertentieblad

Kijken hoe de nette mensen eten. Links juryvoorzitter Ivo Opstelten, rechts vooraan oud jury-voorzitter Saskia Stuyveling. In het rood: Patty Voorsmit

Door Reinjan Mulder
In zijn boek Alleen maar nette mensen portretteert Robert Vuijsje de mensen die in Amsterdam Oud-Zuid wonen als ‘nette mensen’, die elkaar bovendien nog bijna allemaal blijken te kennen. ‘Mijn moeder kent jouw moeder’, zegt een meisje argeloos tegen een voormalig klasgenoot op, uiteraard, het Barlaeus Gymnasium.

Tijdens het Libris Literatuur Prijs Diner was in de spiegelzaal van het Amstel Hotel een dikke, denkbeeldige streep getrokken. Aan de ene kant zaten mensen te eten, inderdaad ‘alleen maar nette mensen’, en aan de andere kant stond het werkend volk. Fotografen, familieleden, verslaggevers. En tussen hen in stond als een verkeersagent, in een mooi rood jasje, Patty Voorsmit, de nieuwe secretaris van de Libris Prijs organisatie, de opvolgster van de onvolprezen Umtul Kiekens.

De enige werkende die aan de goede kant van de zaal was toegelaten was een cameraman van Nova, maar die had geen stoel gekregen, en dat programma zorgde bovendien voor honderdduizenden rechtstreeekse televisiekijkers op het beslissende moment. Soms moet je even niet al te moeilijk doen over de wensen van het personeel.
En zo aten we dan, tussen de directeuren, uitgevers, juryleden, oud directeuren, oud juryleden, vrouwen van juryleden, zusters van juryleden, vrouwen van oud juryleden, stichtingsbestuurders, vrouwen van stichtingsbestuurders, VvL-manadarijnen, CPNB-bazen, bibliotheekmannen, en, o ja, ook nog vijf echte schrijvers en zes hardwerkende (meer…)

Opnieuw beginnen: anno 2009 doen we het vaker en liever dan ooit, zo lijkt. Maar hoe heilzaam is het? Hoe moedig? Hoe laf? Of, ook dat, hoe naïef? Een Nederlandse filosofe en schrijver zochten het uit in het boek Opnieuw beginnen, Metamorfosen in het bestaan. De Vlaamse journaliste Guinevere Claeys sprak de twee onlangs voor haar krant De Morgen. Hieronder de belangrijkste passages uit het interview, dat op 9 mei werd gepubliceerd.

Door Guinevere Claeys

Bezeten zijn we erdoor. Opnieuw beginnen. Tabula rasa maken. Terug naar start. Extreme makeover, geen concept dat televisie ooit liefdevoller heeft omarmd. Van lijf veranderen. Van tanden. Van haar. Van huis, ook. Van interieur. Van ouders. Van kind. Van lief. Van land. Van job. Van land én job. Van motto. Van principes. Van reputatie. Nieuwer, beter, anders, mooier. Jonger: die rotzak van een tijd een hak zetten. Reset. Undo. Restart.

Jawel, het is al langer een geliefde dagdroom van de mens. Zonder zou de mens de mens niet zijn. En wat zou van de literatuur- en filmgeschiedenis overblijven? Zonder hoofdpersonages die op een blauwe maandag besluiten om van leven te zappen? Om sigaretten te gaan kopen en niet meer terug te keren? Zelfs de klassieke mythologie bulkt van de levensmetamorfosen, Ovidius schreef er een bestseller over. Maar goed, in de huidige zaptijden viert de nieuwe start pas echt hoogtij. De dagdroom wordt meer dan ooit in daden omgezet. Meermaals zelfs. Muto ergo sum. Ik verander, dus ik ben. Het motto van de 21^ste-eeuwer.

Reinjan Mulder, Antwerpen 2009

Dat viel ook de Nederlandse filosofe Marli Huijer en schrijver Reinjan Mulder op. Ze schreven er een boek over. Geen handboek voor de levenszapper. Geen do’s, geen don’ts. Wel een heldere analyse van het fenomeen. Waarom lonkt dat nieuwe begin? Is dat schijnbaar nieuwe leven geen jammerlijke variatie op hetzelfde thema? Geen herhaling zelfs? Werkelijk elk facet is uitgewerkt. Uitvoerig filosofisch en literair gestut. Met de baard van Radovan Karadzic als rode draad. En een even uitwaaierende conclusie. Geen morele. Wel een niet te misverstane.

Reinjan Mulder bedacht overigens met Arnon Grunberg diens schrijvend alter ego Marek van der Jagt. Een vinnige vingeroefening voor een boek over ‘opnieuw beginnen’. (meer…)

Door Reinjan Mulder

Twee jaar geleden liep Robert Vuijsje alle Nederlandse uitgevers af omdat hij een boek geschreven had waarin een prominente plaats was ingeruimd voor wat hij aanduidde als ‘negerinnenbillen’. Zwarte billen, oké, maar negerinnenbillen konden niet, vond men. Nu heeft Robert Vuijsje binnen een jaar 25.000 exemplaren verkocht van zijn boek over negerinnenbillen, Alleen maar nette mensen, en wil iedere uitgever hem in deze moeilijke tijden plotseling wat graag in zijn of haar fonds hebben. Vuijsje heeft de eerste grote prijs inmiddels op zak, de Gouden Uil, en vele andere zullen nog wel volgen.
Reden genoeg voor de uitgeverijen aan het Singel om Robert Vuijsje goed van de concurrentie af te schermen.

Libris Prijs winnaar Dimitri Verhulst en zijn uitgever Mitzi van der Pluijm

Andere uitgevers hebben de gewoonte hun auteur te laten vergezellen door een uitgever of redacteur – Mitzi van der Pluijm zit relaxt naast haar aanstaande prijswinnaar Dimitri Verhulst –  maar op het Singel zag men zich gedwongen tot een een effectiever peloton. Aan de ene kant van Vuijsje werd redacteur Paul Brand gezet, die in zijn eentje heel wat mans is, achter Robert Vuijsje moest meteen het raam komen, zodat de achterflank goed afgedekt was, en aan zijn andere hand kwamen achtereenvolgens Vuijsje’s viriele – en zwarte -vriendin (meer…)

V.l.n.r. Marij Bertram, directeur van Nieuw Amsterdam, Ruud Lubbers, elder statesman, mevrouw Lubbers

Door Reinjan Mulder

Ruud Lubbers is niet alleen de langst zittende minister-president van Nederland geweest. Ruud Lubbers was ook altijd erg in literatuur geïnteresseerd. In het jaar dat hij jurylid was van de Libris Literatuur Prijs ging hij zo op in de ingezonden romans, dat hij voor het eerst in de geschiedenis van de Libris Literatuur Prijs tussen de juryvergaderingen door nog met één van de juryleden wilde afspreken om zich extra te laten bijpraten over bepaalde passages in de ingezonden boeken. Sindsdien was hij Ruud Lubbers niet meer. Er gingen vreemde geruchten rond zijn persoon, die verband hielden met het al dan niet afstand houden tot vrouwelijke collega’s. Maar dat is gelukkig ver verleden tijd. Tegenwoordig heeft Ruud Lubbers weer wat meer tijd om goed de nieuwe romans en essaybundels te lezen die hij als oud-juryvoorzitter van de Libris Literatuur Prijs  onder ogen krijgt. Hier laat hij zich in het Amstel Hotel door Marij Bertram, directeur van Nieuw Amsterdam geduldig  bijpraten over (meer…)

Door Reinjan Mulder

V.l.n.r. Robbert Ammerlaan, Arjan Peters, Suzanne Holtzer, Charlotte Mutsaers, Jan Fontijn.

Het verschil tussen half tien ’s avonds en half elf ’s avonds is het verschil tussen dag en nacht. Om half tien, wanneer uw verslaggever langs de tafel van Charlotte Mutsaers loopt, is alles nog mogelijk, en om half elf, als juryvoorzitter Ivo Opstelten heeft gesproken, is het uit. Zolang we tenminste niet in de jury zitten. Voor juryleden is de schrijfster Charlotte Mutsaers al om half tien ’s avonds in het Amstel Hotel dezelfde schrijfster als de schrijfster om half elf ’s avonds. Iemand die het net niet heeft gehaald. Dank zij hen. Et tu, Brute… In de harde praktijk van het Libris Diner betekent dit gegeven dat de schrijfster om half tien ’s avonds voor acht van haar negen tafelgenoten in het Amstel hotel een ander is dan voor de negende. Acht leven met haar mee, en de negende lijdt al in stilte. Maar wie is op de foto de negende? Jan Fontijn, naast Charlotte Mutsaers, midden op de foto, is het niet. Hij zit vanavond aan als de man van Charlotte Mutsaers. Arjan Peters, naast hem, helemaal vooraan op de foto, is dit keer ook geen jurylid. Dat is hij, naar hij ons al enkele malen heeft bericht, in het verleden één keer geweest, en dat is hem toen zo slecht bevallen dat hij (meer…)

Door Reinjan Mulder

Majoor Niels, uiterst links, eet kreeft. Naast hem, in het boeket, Oscar van Gelderen en de vrouw van jurylid Thomas Vaessens, Mirjam van Hengel

AMSTERDAM, 12 MEI – Tijdens het Libris Literatuurprijs Diner, gisteravond in het Amstelhotel, heeft de schrijver Arnon Grunberg zich volgens plan laten vertegenwoordigen door majoor Niels uit Uruzgan. De majoor, die binnenkort een eigen boek over Uruzgan publiceert bij de Dutch Media Group, was, afgezien van jurylid Thomas Vaessens, aan zijn tafel de enige die alle genomineerde boeken ook echt had gelezen – althans had proberen te lezen. Het boek van Anna Enquist kon hem, zei hij, helaas minder boeien, maar daar stond tegenover dat hij vol lof was voor (meer…)

Door Pierre Spaninks

In ons leven en in ons werk hebben wij voortdurend te maken met vernieuwing, en dat wordt eerder meer dan minder. Mensen en organisaties hebben altijd al veranderingen doorgemaakt, maar nog nooit is het zo snel gegaan als nu. Iedereen moet tegenwoordig wel een paar keer in zijn leven een nieuw perspectief ontwikkelen, stelt Reinjan Mulder vast in een gesprek met Boekcover. Pierre Spaninks interviewde hem voor deze site over het boek Opnieuw beginnen dat hij onlangs samen met de filosofe Marli Huijer schreef (Nieuw Amsterdam Uitgevers, 224 blz., € 16,95). Hieronder een kort fragment uit het interview.

Uw boek is een filosofisch onderzoek naar het verschijnsel ‘opnieuw beginnen’. Hoe kwam u op dat onderwerp?

Het werd Marli twee jaar geleden aangedragen door de redactie van Filosofie Magazine, waarvan zij vast medewerker is. Toen ik haar stuk daarna in het tijdschrift las, zag ik er meteen een boek in voor een wat breder publiek, waaraan ik graag zou willen meeschrijven. Wat ons er vooral aan interesseerde, was dat het begrip ‘opnieuw beginnen’ direct met de begrippen ‘tijd’ en ‘identiteit’ te maken heeft, wat (meer…)

Door onze kunstredactie

Anders dan de schrijver Arnon Grunberg, die heeft laten weten literaire prijsuitreikingen in Nederland te mijden, heeft zijn redacteur Reinjan Mulder besloten op 11 mei a.s. wél naar de uitreiking van de Libris Literatuurprijs in het Amstel Hotel te gaan. Eén van de grote kanshebbers voor de prijs is Grunberg’s roman Onze oom, die afgelopen najaar bij Uitgeverij Lebowski van Oscar van Gelderen (ex-Vassallucci) verscheen.

‘Toen het vorige door mij geredigeerde boek voor de Libris Literatuurprijs genomineerd was, Didar & Farouk van Sana Valiulina, zaten er aan tafel voornamelijk mensen die helemaal niets met het boek te maken hadden gehad. Dat kan toch nooit bedoeling van een prijsuitreiking zijn,’ aldus Mulder. ‘En dat was niet de eerste keer dat er iets mis ging. Bij de nominaties van zijn Gstaad 95-98 moest Arnon Grunberg zelfs persoonlijk ingrijpen om ervoor te zorgen dat ik als zijn redacteur aan tafel kon meeëten. Ik ging toen noodgedwongen als “de nieuwe partner van Arnon” mee. Maar hoeveel schrijvers willen mij nu meteen ook als nieuwe partner hebben? Alsof het redacteurschap van bellettrie geen serieus vak meer is… Wat dat betreft kan iedereen een voorbeeld nemen aan Lebowski, dat netjes een uitnodiging aan mij doorstuurde.’

Free-lance redacteur Mulder, van wie recent de samen met Marli Huijer geschreven essaybundel Opnieuw Beginnen verscheen, wijst erop dat Arnon Grunberg als zijn eigen vertegenwoordiger dit keer waarschijnlijk een hoge beroepsmilitair naar de prijsuitreiking stuurt: ‘In wezen is de moderne freelance-redacteur natuurlijk ook een hoge beroepsmilitair. Wij zijn de majoors van de hedendaagse uitgeverij. De afgelopen jaren zijn wij freelancers  binnen de uitgeverswereld uitgegroeid tot de all-round professionals die tijdelijk worden ingehuurd als zich ergens weer eens  levensgevaarlijke situaties voordoen. Brandhaarden, sluipschutters, bermbommen, burgerlijk verzet. Wij mengen ons dan met helm en scherfvest in het strijdgewoel, om met al onze professionaliteit de strijdende partijen vreedzaam maar toch humanitair uit elkaar te houden.’

In een commentaar zegt Mulder te vrezen dat het hele zogeheten literaire prijzencircus de komende jaren vermoedelijk in toenemende mate door beroeps-eters zal worden overgenomen: ‘De laatste jaren zag je al hoe iemand als Martin Ros tot een van de belangrijkste tv-gasten kon uitgroeien. Heeft die man ooit een grote roman geschreven? Heeft hij ooit een voor een prijs genomineerd boek geredigeerd? Verder zitten er altijd opvallend veel directeuren bij de AKO- en de Libris-diners aan tafel, van wie de meesten werkelijk geen snars (meer…)

Van: Reinjan Mulder
Aan: Hofland, Henk
Onderwerp: weemoedigheid

Amsterdam, 14 april 2009

Beste Henk,

Ik las net je vitale stuk over je nieuwe omgeving, in het nieuwe supplement van NRC Handelsblad. Daarbij trof me het citaat dat je geeft van Willem Elsschot, over de weemoedigheid die het ons zo moeilijk maakt iets nieuws te beginnen.
Het toeval wil dat ik een week geleden samen met de filosofe Marli Huijer een stevig boek publiceerde over ‘Opnieuw Beginnen‘, waar achterop juist Elsschots ‘weemoedigheid, die des avonds komt’ wordt aangehaald als grootste hindernis bij een nieuw begin.
Omdat je nu ver weg bent, moet dit zuiver toeval zijn. Maar wij waren net iets eerder!

Met hartelijke groet,
Reinjan 
  

Van: Henk Hofland
Aan: Mulder, Reinjan
Onderwerp: weemoedigheid

New York, 14 april 2009

Beste Reinjan,

Goed iets van je te horen. Dat om te beginnen.
Op het ogenblik ligt er plusminus 5000 kilometer oceaan tussen ons. Maar ik ken mijn klassieken. Zo’n regel verschijnt gewoon bij het schrijven in de permanente dageraad van je hersenen.
Hoef je zelf niets aan te doen. Je kent het.

Hartelijke groet,

Henk

Door Reinjan Mulder

Na zich jarenlang te hebben ingespannen om de verschrikkelijke gebeurtenissen in de Tweede Wereldoorlog niet in de vergetelheid te laten wegzakken, zo lees ik in de krant, treedt mr. Els Swaab terug als voorzitter van het Nationaal 4 en 5 mei comité.
Het bericht roept gemengde gevoelens bij me op.
Mr. Els Swaab bij het 4 en 5 mei comité? Was dat niet de vrouw die jarenlang aan het hoofd had gestaan van PCM, het media-concern waarvoor ik een paar onzalige jaren had gewerkt? Mr. Els Swaab: ‘een van de machtigste vrouwen in de Nederlandse cultuur’, zo niet de allermachtigste?
‘Anne Frank’, ‘4 en 5 mei’, ‘bezetter’, ‘opdat wij niet vergeten’. Wat moest dat wrang hebben geklonken uit mr. Els Swaab haar mond.
Beetje bij beetje schiet me te binnen hoe ik op een dag op mijn werk was gekomen, uitgeverij J.M. Meulenhoff, waar mr. Els Swaab uiteindelijk de hoogste baas was, om te ontdekken dat onder haar verantwoordelijkheid übernacht al mijn mails van de afgelopen jaren waren verdwenen. Elke dag had ik de mailtjes die ik ontving en verstuurde keurig in outlook-mapjes opgeborgen die netjes de naam van de correspondenten droegen, maar plotseling waren al die mapjes

(meer…)