Komrij, Kopland, Meijsing en Tepper: ‘Das Zahngold’ ook in 2012 weer sterk gegroeid – met dank aan dode schrijvers

Door onze mediaredactie

Hoog in Das Zahngold’s Google-top-10: Robert Vuijsje (m) en zijn vriendin Lynn Spier

UPDATE 1 jan. – Net als in de vier voorgaande jaren is het bezoek aan Das Zahngold in 2012 aanzienlijk toegenomen. Vergeleken met 2011 kwamen er volgens Google Analytics in het vijfde jaar van zijn bestaan 72% méér (unieke) bezoekers naar de site. Samen met de terugkerende bezoekers zorgden zij ervoor dat het aantal gelezen pagina’s in 2012 met 62% steeg, de gemiddelde tijd doorgebracht op de site met 15% en het aantal bezoeken met 57%. Deze cijfers wijzen op een nog grotere stijging dan in het recordjaar tot nu toe 2010. Toen steeg het aantal (unieke) bezoekers in één jaar met 66%. Hoofdredacteur Reinjan Mulder spreekt dan ook van een ‘ongekend’ succes: ‘Niets is zo makkelijk om van bijna niets te verdubbelen of te verdrievoudigen, maar als een sterke groei ook na vier jaar nog aanhoudt, mag je, zeker in een tijd van krimpende markten, je handen dichtknijpen.’
De 25 meest gelezen artikelen waren in 2012 (tussen haakjes hun positie in de top-25 van 2011):
1. ( 2 ) Libris Diner (4) – Het cordon rond Robert Vuijsje, 2009
2. ( 1 ) Mijn maanden met Aqua Paradise, 2011, update 2012
3. ( 4 ) The making of ‘Connie Palmen’, 2010
4. ( 5 ) Uitgeverij Meulenhoff spuit weer modder, nieuwe knollen voor oude citroenen, 2011
5. ( 3 ) Tien jaar uitgeverij Augustus en de ondergang van J.M. Meulenhoff, 2011
6. ( – ) Bij de dood van Gerrit Komrij – een jongen van het dorp, 2012
7. ( 8 ) De teloorgang van  (meer…)

‘Coffee Company’ nu ook te koop in het Multatuli Museum

Door onze literatuurredactie

Nooit sinds de Max Havelaar….

AMSTERDAM, 13 dec. – De roman Coffee Company, die zich vrijwel geheel afspeelt tegen de achtergrond van Nederlands grootste koffie-keten, is sinds deze week ook te koop bij het Multatuli Museum in Amsterdam. De auteur van het boek, Reinjan Mulder was deze week in Multatuli’s geboortehuis te gast om het vijfhonderdste exemplaar van het boek aan te bieden aan de voorzitter van het Multatuli Genootschap, mr. Winnie Sorgdrager, een ver familielid van de grote schrijver. Dit exemplaar heeft inmiddels zijn plaats gevonden in de rijk voorziene bibliotheek van het museum, tussen de eerste druk van de Max Havelaar en Multatuliana van uiteenlopende figuren als Maarten ’t Hart, Freek de Jonge, Dik van der Meulen, Atte Jongstra en Hugo Brandt (meer…)

Meest gelezen in november: Nanne Tepper en NRC-kritiek

Door onze media-redactie
De tien meest gelezen artikelen in Das Zahngold in de maand november waren (met tussen haakjes de scores in oktober):
1. ( 1 ) Marli Huijer en Reinjan Mulder bedwingen Brockenberg, 30 april 2009
2. ( – ) Bij de dood van Nanne Tepper, 16 november 2012
3. ( – ) De vermarkting van de literaire kritiek in NRC Handelsblad, 21 november 2012
4. ( – ) Dein trauriger Ludwig – Wittgenstein’s fotoalbums, 5 november 2012
5. ( – ) Rijksmuseum verwerft het vroege werk van Reinjan Mulder, 11 november 2012
6. ( 3 ) Robert Vuijsje’s cordon, 14 mei 2009
7. ( re ) Mijn maanden met Aqua Paradise, update 21 september 2012
8. ( – ) Interview met Tessa de Loo over (meer…)

Wat willen de Koerden zeggen? – de geboorte van de schrijver Kader Abdolah

Door Reinjan Mulder

Kader Abdolah in zijn tijd als links activist. Genave, 1979

De Nederlands-Iraanse schrijver Kader Abdolah die bekend werd met romans als Spijkerschrift en Het huis van de moskee, debuteerde in 1993 bij De Geus, met de verhalenbundel De adelaars. Maar zijn eigenlijke debuut verscheen al veel eerder. In de zomer van 1979 had de schrijver, die toen nog geen Kader Abdolah heette en ook nog niet Nederlands-Iraans was, een persoonlijke ontdekkingsreis gemaakt naar dat deel van Iran dat Koerdistan heet, en die reis inspireerde hem tot zijn allereerste gepubliceerde boek. Het boek werd geschreven in het Perzisch en had als titel Wat willen de Koerden zeggen? (Teheran, 1980).
Het was, zo vertelde Kader Abdolah mij toen ik hem 18 jaar geleden opzocht in zijn huis in de Zwolse nieuwbouw-wijk Stadshagen, de zomer die volgde op de periode die de geschiedenis zou ingaan als ‘de revolutie’. De belangrijkste geestelijk leider van Perzië, de orthodoxe ayatollah Khomeiny, was in februari 1979 uit zijn ballingschap in Parijs teruggekeerd, en nog geen twee maanden later was in het land een islamitische republiek uitgeroepen. De vroegere, westers georiënteerde machthebber, de sjah van Perzië, was verjaagd, en in het oude rijk spanden diverse legale en illegale groeperingen zich in om in de chaos (meer…)

Bij een film van Denise Janzée: kids van de sixties

Door Reinjan Mulder
Het verhaal wil dat je met kunst andere dingen kunt zeggen dan met betogen en beschouwingen, maar dat je er wel degelijk wat mee zeggen kunt. Soms zelfs meer dan met betogen en beschouwingen.

Biennale Venetië: wie heeft de meeste schuld

Maar mag je dan ook wat terugzeggen? Of onttrekt de kunst zich naar zijn aard aan elk debat?
Hoe weet je dat de kunstenaar zegt wat jij denkt dat hij zegt?
Vorige week zond de NCRV een documentaire uit van Denise Janzée (1966) over kinderen van kunstenaars: Alleen in de wereld. Janzee had daar waarschijnlijk goede redenen voor. Ze is zelf het kind van kunstenaars. Haar vader Leendert Janzee was een aan alcohol verslaafde beeldhouwer die al jong een eind aan zijn leven maakte, en haar moeder is – nog altijd – Willeke van Ammelrooy, zelf na de dood van Janzee wederom met een kunstenaar getrouwd, de zanger Marco Bakker.
Gemeenschappelijk aan de kinderen die Denise Janzée in haar film liet zien, dat ze zich door hun ouders tekort gedaan voelden. De dochter van Nouchka van Brakel vond (meer…)

Eén, twee, vele magistrale meesterwerken – De vermarkting van de literaire kritiek in NRC Handelsblad

Door Reinjan Mulder
In de omgeving waarin ik literair ben grootgebracht, het Cultureel Supplement van NRC Handelsblad in de jaren zeventig en tachtig, was de belangrijkste rechtvaardiging voor de literaire kritiek die wij bedreven dat er zonder deze kritiek geen literatuur denkbaar was, in ieder geval geen levende literatuur.
Dat is nogal wat, ik weet het. Maar ik ben het met deze visie, die onder andere met verve werd uitgedragen door de betreurde mr. K.L. Poll, nog altijd eens. Het is niet zo dat er zonder literaire kritiek geen literatuur kan bestaan. Maar dat is dan wel een armoedig soort literatuur. Waarbij de liefhebbers elkaar heimelijk hun leestips moeten doorgeven: dát moet je lezen, en dát (meer…)

Bij de dood van Nanne Tepper (50) – een rauwe stem uit het diepe noorden

Door Reinjan Mulder
Tussen de overlijdensberichten in de Volkskrant treft mij vanmorgen een korte mededeling van Atlas Contact-uitgever Mizzi van der Pluijm dat haar auteur Nanne Tepper op 10 november is overleden. Ik schrik. Nanne Tepper hoorde tot het selecte groepje auteurs met wie ik kort na hun debuut een interview maakte, in de verwachting dat we nog veel van hen zouden horen.
Met Tepper was dat maar ten dele het geval. Hij schreef in de zeventien jaar na zijn debuut nog wel een paar boeken, maar die sloegen niet zodanig aan dat ze hem een van Nederlands belangrijker schrijvers maakten.
Of dat terecht was, weet ik niet, want ik heb ze niet gelezen. Wat natuurlijk al iets zegt. Kennelijk voelde ik niet de urgentie ze in huis te halen en zeiden hun vaak nogal klunzige titels (De vaders van de gedachteDe avonturen van Hillebillie Veen, De lijfbard can Knut de Verschrikkelijke) mij genoeg.

Direct na – of eigenlijk al tijdens – mijn interview werd Nanne wel meteen medewerker van NRC Handelsblad, eerst voor literatuur en later vooral voor muziek, maar in zijn schrijven kwam hij – streng als hij voor zichzelf was – niet echt verder, als ik op de berichten mocht afgaan, en zo bleef ik, net als veel anderen, tevergeefs wachten op Teppers ‘grote roman’ – zoals sommige anderen geïnterviewden (Doeschka Meijsing, Oek de Jong, Anna Enquist) die na hun debuut wel zouden schrijven.
Waarschijnlijk was De eeuwige jachtvelden al Tepper’s grote roman, en vond hij één goed boek wel genoeg rechtvaardiging van zijn bestaan.
Na mijn interview, dat vele uren heeft geduurd (5 uur naar ik later zal lezen), heb ik hem (meer…)

‘Dein trauriger Ludwig’ – Wittgenstein’s foto-albums

Door Reinjan Mulder

Ludwig Wittgenstein met 5 jaar (foto uit het besproken boek)

Het enige wat een mens met inspanning moet leren, vond de vader van Ludwig Wittgenstein (1889-1951), is Latijn en wiskunde. ‘Deze twee vakken vormen de geest voldoende, en al het andere, zoals aardrijkskunde, geschiedenis en dergelijke, vliegt iemand later door het lezen wel aan.’
Wittgensteins vader had het niet zo op scholen. Hij vond dat zijn kinderen hun jeugd beter konden besteden aan wandelingen en sport. Of deze houding er toe geleid heeft dat de grote filosoof later de grootste moeite had om zich in grote gezelschappen staande te houden, en zich in plaats daarvan liever in zijn Noorse berghut terugtrok, is niet met zekerheid te zeggen, maar op deze vroege foto, gemaakt op Wittgensteins vijfde, krijg je wel de indruk dat hij het leven van jongs af aan nooit als een godsgeschenk heeft gezien.
Wat een hoofd! En wat een scepsis! Als je zou zeggen dat het hier om een man van vijftig ging,  zou je het ook geloven – totdat je die knietjes ziet, in die rare windseltjes, met dat kleine, blote stukje dij…
De foto is één van meer dan vijfhonderd afbeeldingen in de fotobiografie van Michael Nedo: Ludwig Wittgenstein – Ein biografisches Album (uitg. C.H. Beck). Wat je uit dit boek onder meer kunt leren, is hoe (meer…)

Meest gelezen in oktober: ‘Opnieuw beginnen’ is terug!

Door onze mediaredactie
In oktober 2012 waren de tien meest gelezen artikelen in Das Zahngold:
1. ( 1 ) Marli Huijer en Reinjan Mulder bedwingen Brockenberg, 30 april 2009
2. ( – ) ‘Opnieuw beginnen’ genomineerd voor Socrates Wisselbeker, 3 februari 2010
3. ( 7 ) Libris Diner (4): Robert Vuijsje’s cordon, 14 mei 2009
4. ( – ) Overheid had Gerard Reve-biografie van Nop Maas nooit onder deze voorwaarden mogen subsidiëren, 26 oktober 2012
5. ( – ) Chronobioloog Till Roenneberg: waarom ik ‘Het innerlijk uurwerk’ schreef, 4 oktober 2012
6. ( – ) Scenes uit de door Duitsers bezette Ardennen – Richard Birnstengel versus Max Beckmann, 5 juni 2011
7. ( – ) Neurenberg in de ban van Zahngold, 10 januari 2009
8. ( – ) Hoe Arnon Grunberg opnieuw begon, 27 januari (meer…)

Bij de dood van J. Bernlef: altijd afstand gehouden

Door Reinjan Mulder
Het allereerste boek dat ik van de vandaag overleden J. Bernlef kocht, heb ik niet meer. Dat was Onder de bomen, een stevige verhalenbundel van uitgeverij Querido. Op de omslag zag je silhouetten van bomen, in fel rood en blauw. Ik moet het boek omstreeks 1964 in de Tielse kantoorboekhandel Eureka (‘Ik heb het gevonden!’) hebben aangeschaft, en ik heb het lang gekoesterd, niet alleen omdat het een van de eerste literaire boeken was die ik in die armoedige Gymnasium-jaren aanschafte, maar ook omdat het een naar mijn gevoel mooi, doldriest titelverhaal had dat in een inrichting voor overspannen militairen speelde. Die militairen leden onder het syndroom dat als S5 de geschiedenis in zou gaan, ze hadden een zwakke stabiliteit (lees: ze konden niet tegen discipline), en mochten daarom de hele dag ergens op de Veluwe pingpongen, in de hoop dat ze zich wat beter zouden voelen. Ik wilde, als ik in dienst moest, ook S5 hebben en de hele dag tussen de schrijvers en kunstenaars pingpongen, vooral omdat er op de Veluwe – in het boek althans – soms een convooi meisjes in (meer…)