Das Zahngold Reinjan Mulder’s Nieuws- en Advertentieblad

Door Reinjan Mulder
Behalve op het sterkste zwavel-jodiumbad van heel Duitsland beroept het Duitse Tegernsee zich er ook op de langste sleebaan van heel Duitsland te bezitten. Voor iemand die is opgegroeid met een afkeer, om niet te zeggen dedain, voor zoiets mondains als de wintersport met zijn gebruinde gezichten en zijn apres-ski, is sleeën, naast schaatsen, de enige sport die je ’s winters met goed fatsoen beoefenen kunt als het eenmaal koud genoeg is. Al moet ik toegeven dat het bij mij ook nog behoorlijk lang geduurd heeft voor ik van zoiets oer-Hollands als schaatsen enigszins (meer…)

Door Reinjan Mulder

Tsjebbe Hettinga: Under seefugels / De kust, Frysk en Frij, 1992

Vandaag overleed in Leeuwarden de Friese dichter Tsjebbe Hettinga (64). Twintig jaar eerder zou iedereen – buiten Friesland – gezegd hebben: Tsjebbe wie? Maar sinds  de herfst van 1993 was Tsjebbe Hettinga, op 44-jarige leeftijd, al snel tot de top van de Nederlandse dichterswereld doorgedrongen. Voortaan kon er geen delegatie Nederlandse dichters meer naar een ver buitenland meer afreizen of Tsjebbe was er bij.
En terecht. Met zijn zangerige voordracht, altijd uit zijn hoofd, wist hij je onmiddellijk mee te slepen, ook als je vanwege het Fries waarin hij schreef soms maar half begreep waarover het ging.
Die snelle doorbraak in 1993 had alles te maken met de Frankfurter Buchmesse, waar Nederland toen themaland was, en waar op grond van het Nederlandse letterenbeleid ten minste één Friese dichter moest meedoen met de door Nederland in Frankfurt georganiseerde ‘Nacht van de Poëzie’. En dat werd op die gedenkwaardige avond in de monumentale Alte Oper, op advies van het Fries Letterkundig Museum, Tsjebbe Hettinga.
Ik weet nog goed hoe er nog maar enkele maanden eerder in Amsterdam met schrik was gereageerd op het nieuws van Hettinga’s komst naar Frankfurt. Via via hoorde ik dat Cees Nooteboom zich vertwijfeld afvroeg of hij nog wel mee moest gaan met de Nederlandse (meer…)

Door onze mediaredactie

Februari 2013: winterlezen

Welke artikelen in Das Zahngold worden het allerbest gelezen? Nadat we eerder lijstjes publiceerden met artikelen die het meest en het best (vaak en lang genoeg) werden gelezen, nu tien stukken die, ook al worden ze niet altijd massaal gelezen, wel vaak heel grondig gelezen worden, en meestal tot het eind – als service voor de lezer die deze winter wat ruimer in zijn tijd zit en minder aan de actualiteit is gehecht:
1. Marieke Smithuis: Wie ist Nicol Ljubic? 2011
2. De ondergang van het Tiels Gymnasium, 2008
3. Op bezoek bij Czeslaw Milosz, update 2012
4. Coffee Company nu ook verkrijgbaar in Multatuli Museum, 2012
5. Maarten Dessing: Babel & Voss brengen alle nieuwe boeken voor 10 euro, 2012
6. Mijn maanden met Aqua Paradise (slot), update 2013
7. Patricia de Martelaere over haar roman Het onverwachte antwoord, update 2013
8. Leon de Winter schrijft literatuur!, Recensie van De ruimte (meer…)

Door Reinjan Mulder

Hotel Terrassenhof in de sneeuw

Op filmfestivals zie je soms films in onbekende talen die nog niet ondertiteld zijn. Zulke films zijn een goede oefening in kijken. Uit de bewegingen en de mimiek moet je afleiden wat er gezegd wordt, en vooral tijdens lange dialogen weet je zeker dat je heel wat mist. Van de drie media waarover de film beschikt, beeld, geluid én taal, mis je er één: de taal.
Toch kun je beter van gaan kijken. Je wordt niet afgeleid door ingewikkelde of lange ondertitels, of, nog erger, fouten in de vertaling, en je moet jezelf wel dwingen om uit het beeld en het non-verbale geluid alles halen wat er in zit.
Er zijn echter nog andere manieren om het kijken te stimuleren. Vorige week was ik een paar dagen  in Hotel Terrassenhof in Bad Wiessee, en omdat er buiten een dik pak sneeuw lag – en het dorp geen bioscopen heeft – zat ik ’s avonds opeens te zappen voor de tv. Totdat ik in een tv-film belandde die mij op een wonderlijke manier bleef boeien. Ik vermoed nu dat hij voor blinden toegankelijk was gemaakt. De eerste tien minuten dacht ik nog dat (meer…)

Door Reinjan Mulder

Vijf keer Patricia de Martelaere zoals ze achter op haar boeken stond

UPDATE – Nooit wilde Patricia de Martelaere (1957-2009) over haar boek ‘Het onverwachte antwoord‘ (Meulenhoff, 2004)  praten. Toen het in 2005 zowel voor de De Gouden Uil als voor de Libris- en de AKO-prijs genomineerd was, weigerde ze categorisch elk interview – met het gevolg dat ik een enkele keer op het laatste moment, met haar instemming, voor haar moest inspringen, want de media willen toch iets.
Ik geloof ook dat ze dat niet kon, praten over zichzelf of haar werk. Zodra een journalist met een bloknoot of een bandrecorder in haar nabijheid verscheen, verkrampte ze, en werd ze zich overbewust van wat er uit haar mond zou komen.
Toen ik in 2003 bij Meulenhoff haar redacteur werd, en ik haar uitnodigde voor een kennismakingsgesprek, weigerde ze dit al meteen. Praten? Waarom praten?
Laat me daarom bij uitzondering, nu haar werk dankzij het boek Als je weg bent van Marja Pruis weer terug in de belangstelling is, haar eigen visie op het boek citeren, zoals ze die formuleerde in een brief die (meer…)

De Tweeling, eerste druk

Door onze mediaredactie
De vele lijstjes met best verkochte boeken waarmee wij worden overstroomd doen bijna vergeten dat het er uiteindelijk niet om gaat hoeveel boeken er verkocht zijn, maar hoeveel er zijn gelezen. En: hoe goed. De afgelopen maanden heeft Das Zahngold een paar keer aandacht besteed aan artikelen op de site die recent veel waren opgevraagd. Niet om ons op de borst te kloppen, maar om te wijzen op oudere en vaak ook wel interessante artikelen.
Maar zijn dat ook de artikelen die het best gelezen zijn? Misschien werden ze wel bezocht omdat er bepaalde zoektermen in voorkwamen of omdat ze de site openden. Daarom doen we het deze keer iets anders. Welke van de veelvuldig opgevraagde artikelen zijn in januari het best gelezen? Dat blijken te zijn:
1. Mijn maanden met Aqua Paradise (slot), 2011/2013 (gem. leestijd 2:17 min.)
2. Tien jaar uitgeverij Augustus en de ondergang van J.M. Meulenhoff, (meer…)

Aan de Tegernsee, winter 2013

Door Reinjan Mulder
In de zomer van 1966 bracht ik met mijn eindexamenklas een mooie week door in het chalet van een van mijn klasgenoten, in het Zuid-Duitse Bad Wiessee. Daarna dacht ik jaren lang niet meer terug aan die zomer waarin ik mijn schooltijd afsloot – totdat het jaar 1995 aanbrak. In dat jaar, bijna dertig jaar nadat ik voor het eerst voet op Duitse bodem had gezet, gebeurden er twee dingen die voor het verhaal dat ik over Adriaan Stoop’s Haus Jungbrunnen wil vertellen, van belang zijn. Ik raakte bevriend met Arnon Grunberg, wiens ouders in de nazi-tijd uit Duitsland naar Nederland waren gekomen, en ik las in de non-fictiebijlage van NRC Handelsblad over een nieuwe biografie van de Nederlandse mijningenieur Adriaan Stoop.
Wat hadden die jonge Nederlandse schrijver en deze ir. Adriaan Stoop met Bad Wiessee te maken?
Meer dan ik dacht.
Laat ik beginnen met Arnon Grunberg. Ik   (meer…)

Door Reinjan Mulder 
In de zomer van 1959 werd in Duitsland een 22-jarige man gearresteerd die ervan werd verdacht vier jonge vrouwen te hebben verkracht en vermoord. Onder veel publiciteit werd dit ‘Beest van het Zwarte Woud’ het jaar daarop tot zesmaal levenslang veroordeeld en groeide hij uit tot symbool van het absolute kwaad. Sinds de processen van Neurenberg was er niet meer zo’n zware straf tegen iemand uitgesproken en de Duitsers hadden eindelijk een nieuwe zondebok.
Zware misdadigers spreken vaak tot de verbeelding. Sommigen willen de doodstraf weer voor hen invoeren, maar anderen, naar het schijnt vaak vrouwen, willen zich juist over hen ontfermen omdat er in hun leven zoveel moet zijn misgegaan.
Over een vrouw die dit laatste wil, schreef de Duitse schrijver Nicol Ljubic het boek Als was het liefde dat bij Uitgeverij Babel & Voss verschijnt. De moordzaak in het boek is gebaseerd op die van  (meer…)

Door Reinjan Mulder
In juni 1966 deed ik twee dingen die mijn leven aanzienlijk zouden veranderen. Terwijl in Amsterdam de hippies de ‘summer of love‘ vierden en half Nederland zich opwond over de nieuwe prins-gemaal Claus van Amsberg, deed ik, ver van alle liefde en het anti-Duits tumult eindexamen op het Stedelijke Gymnasium in Tiel, waar ik zes lange, provinciale jaren had doorgebracht, en zette ik nog geen week later voor het eerst, zoals dat heet, voet op Duitse bodem.
Wat was daar zo bijzonder aan? Bijna iedereen doet wel eens eindexamen en de andere helft van Nederland ging toen al heel geregeld ook met vakantie naar Duitsland.
Dat zal ik u vertellen.

In 1966 was ik zeventien jaar en al behoorlijk bereisd. Ik was al eens in het zuiden van Frankrijk geweest, met mijn familie, en in mijn eentje zelfs in Rome, de oude hoofdstad van het grote Romeinse rijk, ik was al eens met een vriendje in België op trektocht geweest langs jeugdherbergen, en in Engeland hadden we met zijn allen een keer bij een voormalig luitenant van het Britse leger in Nederland gelogeerd – maar nog nooit, nee nog nooit, had ik, noch het gezin waarin ik opgroeide, een land als Duitsland tot vakantiebestemming gekozen.
Ja, toen we naar Denemarken en Joegoslavië gingen, waren we er twee keer snel doorheen gereden, door Duitsland, noodgedwongen, met de nachttrein, maar er uitstappen deden we niet. We stapten er alleen maar over, heel snel, op schaars verlichte stations, met onheilspellende namen als Osnabrück en München. Brrr… steden met puntjes op de u.
Duitsland was voor ons, twintig jaar na de Tweede Wereldoorlog, nog altijd het land van het kwaad. ‘Als ik een Duitser tegenkom,’ zo had mijn vader me in de jaren daarvoor meer dan eens voorgehouden, ‘vraag ik me altijd af: wat deed jij in de oorlog?’
Maar in de zomer van 1966 had mijn vader  (meer…)

Door Reinjan Mulder

Verdwaald in de badkamerbranche…

UPDATE 20 januari 2013 – Wat een grote gevolgen een klein stukje in Das Zahngold kan hebben… Bijna twee jaar geleden publiceerde ik op deze plaats een boos artikeltje onder de kop ‘Waarschuwing – De hel van Aqua Paradise’. Het ging over de slechte ervaringen die ik had met het badkamer-bedrijf Aqua Paradise in Almere, en ik schreef het letterlijk ’ten einde raad’. Das Zahngold richt zich vooral op literatuur en cultuur en het internet-blad is niet opgericht als pressiemiddel. Maar ik had in het voorjaar van 2011 al maanden tevergeefs geprobeerd om de honderden euro’s terug te krijgen die ik in een ondoordachte bui aan dit Aqua Paradise had betaald, en ik wilde in ieder geval anderen waarschuwen niet hetzelfde te doen.
Wat was er tegen consumentenvoorlichting op basis van feiten?
Een paar maanden na mijn stukje kreeg ik door veel bellen en heen en weer mailen zowaar een deel van mijn geld van Aqua Paradise terug en een paar weken later zelfs alles wat ik betaald had, en er zou dan ook genoeg reden zijn geweest om er niet meer op terug te komen, als niet op dat moment de adhaesiebetuigingen begonnen binnen te stromen.
Wat bleek? Ik was niet de enige met slechte ervaringen met Aqua Paradise. Er werden    (meer…)