Dorpsstraat 2a, Ons dorp – Objectief Neerijnen 3
Dorpsstraat 2a
Als vervolg op zijn kunstproject ‘Objectief beeld van Nederland’ (1974), kreeg Reinjan Mulder van het Geldersch Landschap opdracht een ‘objectief beeld’ van de gemeente Neerijnen te maken in het kader van hun kunstprogramma ‘Vereeuwigd Landschap’. Op 16 mei was de 3de opnamedag.
Door Reinjan Mulder
En wéér stuitte ik deze maand op een vrijwel onneembare hindernis bij het uitvoeren van Objectief Neerijnen, mijn vervolgproject van een ‘Objectief beeld van Nederland’. Veertig jaar geleden, in 1974, liet ik het lot bepalen welke ca. vijftig locaties ik blindelings zou moeten fotograferen om een ‘doorsnee-beeld’ van Nederland te krijgen en merkte toen dat ik ze wonderlijk genoeg alle 52 kon opzoeken om voor het nageslacht vast te leggen, waar ze ook lagen en wie ook de eigenaar was. Maar nu had ik al voor de tweede keer een locatie te pakken waar ik niet goed bij kon. Vorige maand trof ik een locatie op de rechterrijstrook van de superdrukke snelweg Utrecht – Den Bosch waar ik om voor de hand liggende redenen mijn statief niet kon neerpoten, nu was het een locatie in een bewoond woonhuis waar ik niet bij leek te kunnen.
Wat een pech.
Op het eerste gezicht leek het nog mee te vallen, de 16de mei van dit jaar. Ik was zonder veel problemen in een laagstam perenboomgaard links van de Rijksstraatweg beland, waar ik in de vier windrichtingen mijn Lumix-camera liet knippen, en daarna was ik via een tussenstop in Het Stroomhuis doorgelopen naar het schitterende stukje uiterwaard voor Café Neerijnen waar ik vorige maand ook al vier opnames had gemaakt, maar dan 500 meter oostelijker. Ik kon een glibberige kleidam over een sloot vinden die mij van mijn volgende plek scheidde, en had mijn statief bij mooi, helder weer in het hoge, droge grasland neergezet. Wat was het weer een prachtige dag, de zon scheen uitbundig, er waren strepen van straaljagers in de blauwe lucht, ooievaars vlogen boven het korrelige akkerland, en overal op weilanden en in bermen laaiden de bloemen me tegemoet. Koolzaad, fluitenkruid, paardebloemen, klaprozen, pinksterbloemen. De bloesemtijd was weer achter de rug en in de boomgaard waar ik moest zijn, had net een stevige snoeibeurt plaatsgevonden. Overal lagen afgeknipte takken onder de boom, nog vol groene bladeren, en de aarde was bezaaid met kleine, onrijpe vruchtjes die ik vooralsnog voor geaborteerde peren aanzag.
Maar toen, op de derde locatie… Op de kaart had ik al bij aanvang van het project gezien dat ik in de loop van het jaar minstens één keer binnen een bebouwing zou moeten fotograferen. Het kruis van de assen die ik op mijn kaart had gezien, liep dwars door een vierkant blokje heen. En vierkante blokjes zijn in dit soort gebieden huizen of schuren. Maar in 1974 was het me ook gelukt toen ik één keer midden in een nieuwbouwhuis in een Limpburgs dorpje moest zijn. Ik had daar op een mooie door-de-weekse dag aangebeld en aan de vriendelijke vrouw die opendeed het doel van mijn project uitgelegd, waarna ik in de voorkamer van haar huis, tussen de schemerlamp en de boekenkast, mijn gang mocht gaan. De vier foto’s die ik toen gemaakt heb, zijn inmiddels door het Rijksmuseum verworven, dus de eigenaars of huurders van de woning hebben achteraf weinig reden tot klagen: hun huis, en alléén hun huis, wordt nu door de Staat der Nederlanden gekoesterd als het onwrikbare icoon van bebouwd en bewoond Nederland in het jaar 1974.
Maar in Waardenburg lukte me dat nu niet. Het gebouw dat de stafkaart aanwees, was weer een woonhuis en lag – geloof het of niet – in de Dorpsstraat, de staart met de meest dorpse – en ook meest goedkope – naam van heel Nederland. De straat die we allemaal nog kennen van het Monopoly-spel: ‘Dorpsstraat – Ons dorp’. De straat waaraan iedereen tijdens zijn eerste ronde voorbij gaat en waar we alleen maar langskomen we net langs ‘Af’ zijn geweest en we misschien wel eens wat meer willen besteden dan de paar honderd guldens die hij kost.
Welkom!
Ook mijn aankomst bij het betreffende huis gaf nog weinig reden tot wanhoop. Om goed voorbereid en zonder enige afleiding aan het werk te kunnen gaan, had ik eerst een warme ‘panini ham/kaas’ met een blikje Ice tea genuttigd in de ‘Chinotaria’ die achter het bewuste huis lag, die wonderlijke kruising tussen een Chinees en een cafetaria die je in meer Betuwse dorpen aantreft en waar je broodjes, patat maar ook foe jong hai kunt krijgen, en ik naderde vol goede moed vanaf de Dorpsstraat de voordeur.
Onder de enorme brievenbus van nummer 2A stond naast een stapeltje zwerfkeien een vrolijk betonnen hondje met een glimmend wit bot in zijn bek en om zijn nek een flink bord met de tekst ‘Welkom’.
Kon het mooier? Hier in de Dorpsstraat 2a werd op mij gewacht – en was ik nu al een graag geziene gast.
Maar nee. De vrouw die uiteindelijk op mijn aanbellen opendeed, was heel wat minder gastvrij dan haar collega uitverkorene in Limburg – en ook minder gastvrij dan haar betonnen hondje. Ik legde het doel van mijn komst uit, zo uitgebreid en netjes al sik kon, en verwees naar mijn opdracht van het Geldersch Landschap. Daarna vertelde ik dat haar huis de eer ten deel was gevallen als enig woonhuis opgenomen te worden in het ‘Vereeuwigd Landschap’ dat ik aan het maken was.
Nee, daar zag ze helemaal niets in. Daar kwam niets van in. Ik had mijn netste jasje aan, ik had me ’s morgens goed geschoren en sprak met twee woorden in een fraai soort hoog Nederlands waarmee ik eerder in de beste huizen ben binnengekomen, maar hier hielp me dat allemaal niets verder. Ik mocht haar huis niet in, en mijn project dreigde met een opvallend gat geconfronteerd te worden. Wel het land, wel het bos maar niet de huizen.
Alweer, wat te doen? Teleurgesteld droop ik af. Ik liep terug naar de Chinotaria om mijn tegenslag weg te drinken, en zag toen pas aan de zijgevel een groot bord hangen: ‘Te Koop’.
Het huis in de Dorpsstraat, het goedkoopste huis van het Monopoly-spel, stond te koop!
Dat betekende dat ik het misschien toch nog zou kunnen bezichtigen. Ik bedacht dat ik de makelaar zou kunnen bellen met het verzoek eens rond te mogen kijken. Meestal mag je dan ook wel een paar foto’s maken, om later je geheugen wat op te frissen. Erg ethisch was dat niet, maar ik was wel een landschap aan het vereeuwigen en dan kun je niet al te gewetensvol zijn. Nood brak wet.
Ik schreef het telefoonnummer van de makelaar op, en keerde naar huis terug vastbesloten snel een afspraak te maken. Nog was het ‘Objectieve beeld van Nederland anno 2014′ niet verloren.
Thuis zocht ik het huis op Funda op, en toen zag ik dat ik hier helemaal geen dubieuze smoesjes nodig had om de verboden locatie te fotograferen. Het interieur was al gefotografeerd, door de makelaar, en zo te zien in alle vier de windrichtingen.
Of hij daarbij een kompas had gebruikt, wist ik niet, maar de vier foto’s van het interieur die op mijn laptop verschenen, waren helder en duidelijk (clare et distincte) genoeg om in mijn project mee te kunnen doen. En wat me nog nooit was overkomen: er zat ook een fraaie, en redelijk objectieve beschrijving van de locatie bij. Ik las:
Dorpsstraat 2A – Zuid
Midden in het dorp gelegen fraaie en goed onderhouden 2/1 kap woning met garage en aangelegde ommuurde tuin. De woning is speels ingedeeld en heeft maar liefst een inhoud van ca. 490 m³ en een perceelsoppervlakte van 290 m². Indeling: Royale entree met plavuizenvloer, toiletruimte v.v. duoblok en fonteintje, meterkast en toegang naar keuken, garage en trapopgang. Woon(tuin)kamer van ca 40 m² met schuifpui en dubbele deur naar tuin, woonkeuken aan voorzijde van de woning van ca. 12,5 m² v.v. hoekkeuken in essen structuur met koelkast, wasemkap, close-in boiler, gaskookplaat en trapkast. Gehele begane grond vloer v.v. plavuizenvloer met vloerverwarming.
1e verdieping: overloop, ouderslaapkamer van ca. 17 m² met laminaatvloer, 2e slaapkamer ca. 9,5 m² en 3e slaapkamer van ca. 16 m², luxe badkamer met ligbad v.v. whirlpool en jetstream, ¼ ronde douchecabine met stoomdouche, toilet en fraaie hardglazen wastafel met ½ rond badkamermeubel. Ter plaatse van de badkamer en slaapkamer bevind zich een royale dakkapel.
Vlizotrap naar ruime zolder.
Garage v.v. was-, droogmachine aansluiting, uitstortgootsteen en verwarming.
De tuin is geheel ommuurd en aangelegd met terras v.v. sierbestrating, struiken, borders en grind.
Bouwjaar: ca. 1996. Inhoud: ca. 490 m³. Woonoppervlak: ca. 150m². CV combiketel: 1996. Screen en rolluik aanwezig.
Ik maakte snel vier screenshots van de interieurfoto’s op mijn laptop en overweeg nu om daar tijdens de expositie nog de makelaarsbeschrijving naast te hangen. Wat een huis! Speels, royaal, fraai en ruim en een hoekkeuken in ‘essen structuur’.
Door alle consternatie kwam het op de derde opnamedag niet meer tot een een vierde opname: vanaf de rivier de Waal. Daarvoor zal ik nog snel een keer apart terug moeten, en zien of ik dan ergens een boot kan charteren die mij en mijn camera de rivier op vaart.
Zie voor de beschrijving van het kunstproject uit 1974: Rijks Museum verwerft Reinjan Mulder’s Objectief beeld van Nederland.
Click hier voor eerdere verslagen van Objectief Neerijnen, 2014.