Bij een foto van Sally Mann
Door Reinjan Mulder
Sally Mann, Candy cigarette
‘Een kindhoertje’. Dat is de eerste gedachte bij het zien van deze foto van Sally Mann. Een kinderlijfje met een ietwat ouwelijk hoofdje erop, dat in een ontwikkelingsland langs de weg staat te roken en de voorbijganger blasé aankijkt.
Dan pas zie je dat er naast haar nog een meisje staat, een kleiner meisje in een wat kinderlijker jurkje. Met lage openingen bij de schouders. Zou ze haar zusje in de gaten moeten houden? Of is ze haar een pakje brood komen brengen, tussen de klanten door.
En pas dan zie je, onscherp, links van het rokende meisje de jongen op zijn stelten. Prachtig, hoe hij het beeld vervolmaakt. Hoog boven de grond staat hij daar, een witte reiger, net ver genoeg van het rokende meisje af om haar indringende blik niet te niet te doen, maar als je hem eenmaal gezien hebt, kun je hem niet meer wegdenken.
En in één keer wordt de foto duidelijk. Dit zijn spelende kinderen. Het rokende meisje is geen hoertje, ze speelt slechts een verleidelijke vrouw. Het is zelfs de vraag of ze haar sigaret wel aan kan steken.
De drie kinderen op deze foto van de Amerikaanse fotografe Sally Mann zijn ook de eigen kinderen van Sally. Jarenlang heeft ze haar zoon en haar twee dochtertjes als haar belangrijkste modellen gebruikt. Hoe werelds de foto’s er misschien soms uitzien, in feite zijn het intieme inkijkjes in een gezin op het Amerikaanse platteland.
Het zijn niet de enige foto’s van Sally Mann die twee jaar geleden in het Haagse Fotomuseum te zien waren, maar wel de mooiste. Later is de fotografe ook foto’s gaan maken van verterende lijken in een tuin van het gerechtelijk laboratorium, maar dat was minder een genot om naar te kijken, hoe integer ze het ook heeft aangepakt.
Ook was er een serie met landschappen uit de staat Virginia waar Sally Mann woont. Sombere oerwoudpartijen langs een traag stromende rivier.
Of de tijd er een eeuw heeft stil gestaan, of je naar vroege registraties van Victoriaanse ontdekkingsreizigers kijkt.
‘Candy cigarette’ heet deze foto van Sally Mann. Bestaan die eigenlijk nog? Ik proef de smaak van melkchocolade, en beleef weer hoe op de dag na Sinterklaas een plakkerig papieren vloeitje aan mijn lippen kleeft.
Snoepsigaretten, het zou dé oplossing zijn geweest voor het smeulende anti-rookbeleid van voormalig minister Klink. Want stoer staat het wel.
Verscheen eerder als ‘Kunstwerk van de dag’ op de website Galeries.nl