Is dit genoeg, een stuk of wat boektitels? Reinjan Mulder maakt de balans op na 25 jaar boeken maken
Door Reinjan Mulder
‘Is dit genoeg: een stuk of wat gedichten,’ vroeg J.C. Bloem ooit in zijn aan Irene Vorrink (!) opgedragen gedichtencyclus Sintels. De dichter hoopte daarmee zijn ‘bestaan’ te rechtvaardigen, zo dichtte hij verder: als dichter – en natuurlijk ook als mens.
Daarna had Bloem, of althans zijn dichterlijke ik, het nog kort over het ‘slecht vervullen van onnooozle plichten’, die hij als dichter om den brode allengs zou hebben ‘verdaan’.
Nu ik op 1 maart aanstaande 25 jaar geleden mijn riante baan als redacteur bij NRC Handelsblad opzei, om zelf boeken te gaan maken, eerst als uitgever bij het onafhankelijke De Geus, daarna als adjunct bij de concernuitgeverij Meulenhoff, en nog weer wat later als auteur en freelance-redacteur bij een bonte verzameling grotere en kleinere uitgevers, komt ook bij mij onvermijdelijk die vraag op: heb ik zo genoeg gedaan?
Dat wil zeggen: ben ik terecht bij de krant opgestapt waar ik zoveel grote stukken kwijt kon die ik zelf zo graag schrijven wilde, om in het zweet mijns aanschijns ver van huis zelf boeken te gaan maken die de toets van de literatuurkritiek die ik zo lang en luid bij NRC had ingezet, nog altijd kunnen doorstaan?
Maar wat is genoeg? Mij zou het al tevreden stellen wanneer ik in die 25 jaar die inmiddels zijn verstreken sinds mijn vertrek bij NRC, ten minste 25 boeken had laten verschijnen waarover wij, en dan bedoel ik natuurlijk in de eerste plaats ikzelf, uiteindelijk na zo veel jaar nog steeds weinig te klagen hebben.
Ik ben daarom maar eens gaan tellen of ik dat aantal bij benadering zou kunnen halen, waarbij ik goed besef dat boeken nooit het werk zijn van één man of één vrouw. Er zijn altijd meer mensen bij een uitgave betrokken, hetzij als auteur, hetzij als vertaler, hetzij als vormgever, uitgever, vertegenwoordiger of boekverkoper.
En ook als koper en lezer. Want zonder kopers en lezers bestaat een boek toch eigenlijk ook niet. Of het moet vele jaren later toch nog eens worden ontdekt, zoals mij in 2012 overkwam met mijn experimentele kunstproject ‘Objectief Nederland’, begonnen in 1971 en na meer dan veertig jaar lijdzaam afwachten toch nog door niets en niemand minder dan de Rijksmuseumstaf voor vol aangezien.
Maar goed, voor ik het wist, kwam ik al vrij gauw op de gewenste 25 boeken uit, en voor ik het wist, zat ik zelfs al vrij gauw boven de vijftig.
Dat hoefde nu ook weer niet, van mij. Daarom ben ik, toen ik eenmaal bij vijftig was (nee, eenenvijftig!), maar gauw weer opgehouden. Er zijn grenzen aan de eigendunk. Twee goede boeken per jaar, gemiddeld, wat wil een mens die om boeken geeft, nog meer?
Wat zijn dan die vijftig boeken, vraagt u nu misschien, waaraan ik vanaf mijn vertrek bij NRC Handelsblad in 1998 op een of andere manier heb meegewerkt? Als ik ze rangschik op hun jaar van verschijnen gaat het – naar mijn huidige smaak – allereerst om deze vijftig, die nu nog alle vijftig in mijn boekenkast staan :
1998 Liesbeth Nobel – Het talent
Martin Walser – Een springende fontein
1999 Vamba Sherif – Het land van de vaders
Laure Adler – Marquerite Duras (biografie)
Jana Beranova – Tussen de rivieren (poëzie)
2000 Marek van der Jagt (Arnon Grunberg) – De geschiedenis van mijn kaalheid
Kader Abdolah – Spijkerschrift
Sandra van Beek – De grote illusie
Sana Valiulina – Het kruis
Ken Wiwa – Zoon van een heilige
2001 Dubravka Ugresic – Verboden te lezen
Astrid Roemer – Miauw! (poëzie)
Ton van Reen – Gestolen jeugd
2002 Esther Gerritsen – TussenEenPersoon
Marek van der Jagt (Arnon Grunberg) – Gstaad 95-98
Hermine de Graaf – Mijn moeder en de duif
Hermine de Graaf – De verhalen (alle verhalen tot 2002)
2003 Paul Gellings – Zuidelijke Wandelweg
Michiel van Kempen – De geschiedenis van de Surinaamse literatuur
Nol de Jong – Man voor mijn vrouw
Carolijn Visser – De hele wereld, een reis door vijf continenten
Jorge Semprun – De dode met mijn naam
2004 Patricia de Martelaere – Het onverwachte antwoord
Gabriel Garcia Marquez – Herinnering aan mijn droeve hoeren
Miek Zwamborn – Vallend hout
2005 Karl Corino – Robert Musil, een biografie
Robert Musil – De verwarringen van de jonge Törless (bewerkte heruitgave)
Peter van Zonneveld – Terug naar Leiden en Oegstgeest (jubileumboekje voor Jan Wolkers)
Anton Korteweg – Voortgangsverslag (poëzie)
Kees Ouwens – Ben jij het, ik? (nagelaten poëzie)
2006 Sana Valiulina – Didar & Faroek
Seamus Heaney – Elektrisch licht (poëzie)
Arnon Grunberg – De Joodse Messias
Bregje Bleeker – De walrus
2007 Reinjan Mulder – Vogels van Formaat, J.J. Audubon in Nederland (catalogus voor Teyler’s Museum)
2008 Johan de Boose – De grensganger
2009 Reinjan Mulder & Marli Huijer – Opnieuw beginnen, Metamorphosen in het bestaan
2010 Daan Heerma van Voss & Daniel van der Meer & Reinjan Mulder (red.) – Wat we missen kunnen
2011 Nikol Ljubic – Zeezwijgen
2012 Reinjan Mulder – Coffee Company
2013 Maaike Bergstra e.a. (red.) – Oost
2014 Thomas Heerma van Voss – Onzichtbare boeken
2015 Maaike Bergstra e.a. (red.) – Meer Oost
2016 Reinjan Mulder – Objectief Nederland, een foto-experiment uit 1974
2017 Reinjan Mulder & Cleo Wächter – Objectief Nederland, Veranderend landschap 1974-2018
2018 Maaike Bergstra e.a. (red.) – Door Oost
2019 Reinjan Mulder – Zwavelwater, Het kuuroord van Adriaan Stoop in Zuid Duitsland
Reinjan Mulder & Els Mulder – Piet Mulder, schilder van het Betuws landschap
2020 Thomas Heerma van Voss – Verdwenen boeken
2021 Reinjan Mulder – Schwefelwasser, Das Wunder von Bad Wiessee – Eine Zeitreise
2022 Reinjan Mulder & Els Mulder – Piet Mulder, De Hanna’s
Tsja, wie zal het zeggen, is dit echt genoeg?