Das Zahngold Reinjan Mulder’s Nieuws- en Advertentieblad

15 december 2021 – Reinjan Mulder (m) tekent de oprichtingsakte in het Allard Pierson

Door Stijn van Rossem
Het Allard Pierson telt talrijke collecties. Flink wat van die collecties raken aan letterkunde, aan uitgeversgeschiedenis of aan beide tegelijk. De meeste zijn springlevend en worden veel geraadpleegd. Andere genieten minder bekendheid, en dan proberen wij het gebruik te stimuleren. Want wij willen levende collecties: collecties die inhoudelijk relevant zijn en relevant gevonden worden, collecties dus die gebruikt worden. In sommige gevallen is zo’n collectie bovendien nog niet afgesloten, simpelweg omdat de archiefvormer nog leeft en actief is, en dat maakt zo’n collectie naast relevant ook actueel. Wij spreken dan van een ‘levend archief’, met als bekendste voorbeelden het archief van vormgeefster Irma Boom, van wie tot en met 25 september 2022 een kleine maar fijne tentoonstelling te zien is, en het archief van schrijver – en P.C. Hooftprijs-winnaar – Arnon Grunberg.
Eveneens een levend archief is het archief van Reinjan Mulder. Hoewel het al in 2011 is binnengekomen, wordt het af en toe aangevuld, de laatste keer in januari 2022. Ook Reinjan Mulder is namelijk nog steeds alive and kicking, en dat op vele terreinen. Zo schreef hij in datzelfde jaar 2011 een roman, Coffee Company, en in 2019 een boek, Zwavelwater, over het historisch beladen kuuroord Haus Jungbrunnen, een boek dat inmiddels ook in Duitse vertaling verscheen.

Presentatie Objectief Nederland: Cleo Wächter en Reinjan Mulder met Rijksmuseum conservator Harm Stevens (r.)

Zijn schilderende vader Piet Mulder eerde Reinjan Mulder met drie boekpublicaties over zijn tekeningen en schilderijen. Samen met enkele jonge honden richtte hij de uitgeverij Babel & Voss op, die binnen het landschap van literaire uitgevers voor nieuwe aanplant zorgde. En in 2016 werd hij herontdekt als experimenteel fotograaf, wat resulteerde in een tentoonstelling in het Rijksmuseum en twee fraaie kunsthistorische publicaties over zijn fotoproject Objectief Nederland uit 1973. Dat project kreeg in 2017 zelfs een remake, uitgevoerd door de jonge fotografe Cleo Wächter.
Tot slot houdt Reinjan Mulder het weblog Das Zahngold in de lucht, waarop hij met grote regelmaat herinneringen ophaalt, een vinger aan de pols van cultureel Nederland houdt en zo nodig de polemiek niet schuwt.

Het archief van Reinjan Mulder weerspiegelt al deze recente activiteiten en zijn vele werkzaamheden die daaraan vooraf gingen. Zo documenteert het een stukje geschiedenis van het roemruchte studentenblad Propria Cures, waarvan Reinjan redacteur en bestuurder is geweest. Het bevat de bewijzen dat Reinjan – wat maar weinigen weten – ook een echt vak heeft geleerd, dat van criminoloog, een wetenschap waarin hij in 1980 promoveerde aan de UvA met een proefschrift getiteld Misdaad en macht, met een knipoog naar Elias Canetti. Het archief bevat kopij en correspondentie uit de tijd dat Reinjan recensent en redacteur was van het CS Literair van NRC Handelsblad en het documenteert in detail de hoogte- en dieptepunten tijdens zijn loopbaan als uitgever bij De Geus en vervolgens Meulenhoff.

2008 – Lunchpauze tijdens de redactie van Arnon Grunbergs roman ‘Onze oom’ in het Amstel Hotel

Een heel speciaal onderdeel vormen de dozen die het weliswaar kortstondige maar niettemin spraakmakende leven van Marek van der Jagt bevatten. Marek van der Jagt, naar later bleek een alter ego van Arnon Grunberg, maakte zijn entree in literair Nederland via en dankzij Reinjan, die het grote geheim van Mareks ware identiteit bewonderenswaardig goed wist te bewaren.

Daarmee is het archief van Reinjan Mulder een collectie die zich uitstekend leent niet alleen voor onderzoek, maar zeker ook voor onderwijs. Dat deelt zijn archief met heel veel andere collecties in het Allard Pierson – een vanzelfsprekendheid, aangezien het Allard Pierson onderdeel is van de Universiteit van Amsterdam. Uiteenlopende docenten en groepen studenten maken gebruik van onze collecties, bij tijden heel intensief, en dan met name studenten editietechniek en boekwetenschap onder leiding van hun docenten Lisa Kuitert, Irene van Renswoude, Everdien Rietstap en Paul Dijstelberge.
Wij van het Allard Pierson juichen dat toe en proberen dit gebruik zo goed mogelijk te ondersteunen, niet alleen door het beschikbaar stellen van het materiaal zelf in onze werkgroepenruimte en leeszaal, maar ook door het inventariseren en digitaliseren, het ontsluiten en bekend maken van wat we zoal in huis hebben.

Zoals gezegd is het Allard Pierson rijk aan collecties. Verschillende van de talrijke collecties die in de loop der jaren onze depots zijn binnengekomen, zijn nog niet volledig en optimaal ontsloten. Wij kunnen hulp daarbij goed gebruiken. Heel welkom is hulp in de vorm van een fonds als het Reinjan Mulder Fonds, dat ons middelen biedt om extra vaart te maken bij het op orde brengen, het beschrijven en ontsluiten en zeker ook het onder de aandacht brengen van onze literaire uitgeversarchieven.
Met dit fonds willen we vier dingen doen:
– het inventariseren van enkele belangrijke archieven, waaronder het archief van Reinjan Mulder zelf;
– het stimuleren van onderwijs over literaire archieven, wat zal gebeuren in samenwerking met de studenten boekwetenschap van de UvA;
– het stimuleren van onderzoek over literaire uitgeverijen, in de vorm van een jaarlijkse fellowship waarmee we een wetenschapper de mogelijkheid kunnen bieden om aan het Allard Pierson onderzoek te doen en hierover de publiceren en presenteren;
– een nog op te zetten terugkerend publieksevenement rond literaire uitgeverijen.

Stijn van Rossem is hoofd collecties van het Allard Pierson. Een eerdere versie van deze tekst werd uitgesproken bij het ondertekenen van het instellingsbesluit van het Reinjan Mulder Fonds op 15 december 2021. Op 22 juni 2022 vindt de eerste activiteit van het nieuwe fonds plaats: een debat over de staat van de literaire kritiek.