Das Zahngold Reinjan Mulder’s Nieuws- en Advertentieblad

Het huis in de Lichtentaler Strasse in Baden-Baden waar de familie Durlacher tot 1937 woonde

Door Reinjan Mulder
Het Duitse stadje Baden-Baden staat aan de vooravond van een grote literaire actie rond het boek Drenkeling – Kinderjaren in het Derde Rijk van de Nederlandse schrijver en socioloog G.L. (Gerhard) Durlacher. In dit boek, dat in 1987 bij J.M. Meulenhoff verscheen en dat verschillende keren werd herdrukt, beschrijft Durlacher (1928-1996) zijn vroegste jeugd in Baden-Baden en de anti-joodse maatregelen in de jaren dertig – tot en met de vlucht met zijn familie in 1937, die hem naar Nederland zou voeren.
Het boek was al eerder in het Duits vertaald, onder de titel Ertrinken, maar het was al lang niet meer te krijgen. Dat verandert nu het centraal staat in de ‘stadtweite’ actie Eine Stadt liest ein Buch. In het kader van die actie worden alle inwoners van Baden-Baden opgeroepen zich in 2018 in Gerhardt Durlacher’s herinneringen aan zijn zo dramatisch geëindigde jeugd in het bijzondere stadje te verdiepen. In de woorden van het organiserend comité Baden-Baden ist bunt: ‘[Durlacher] beschrijft uit het perspectief van een kind hoe de stemming zich ook in Baden-Baden steeds meer en steeds opener tegen Joodse burgers richtte.’

Stolpersteine in de Lichtmentaler Strasse

Aanleiding voor de actie is dat G.L. Durlacher in 2018 negentig jaar geworden zou zijn. Het comité wil daarom een jaar lang bij zijn leven en werk stilstaan en heeft de afgelopen maanden een groot aantal  plannen gemaakt voor het jubileumjaar, met voorleesavonden, schrijfprojecten en theater-workshops. Durlachers dochter Jessica is gevraagd op 8 mei te komen voorlezen uit het werk van haar vader.
Ook is er bij de Europäische Verlagsanstalt in een oplage van 3.000 exemplaren een speciale, bijgewerkte nieuwe editie verschenen van de Duitse vertaling van het boek, met een inleiding van de journaliste Angelika Schindler en een voorwoord van de Berlijnse hoogleraar Peter Steinbach.

Baden-Baden in de sneeuw

Angelika Schindler is degeen die zich de afgelopen jaren het meest heeft bezig gehouden met de geschiedenis van Baden-Baden tijdens het Derde Rijk. Zo schreef ze een gedegen informatief boek over die periode, waar in de tweede druk ook enkele bladzijden aan de herinneringen van Gerhard Durlacher zijn gewijd, was ze actief bij het plaatsen van een monument op de plaats van de tijdens de Kristallnacht afgebrande synagoge en was ze een van de initiatiefnemers van de Stolpersteine die her en der in de stad liggen. Ook voor Gerhard Durlacher en zijn in Duitsland vermoorde familie liggen er inmiddels drie koperen stenen in de stoep voor de Lichtenthaler Strasse 56.
Het boek van Durlacher is sinds kort in alle plaatselijke boekhandels van Baden-Baden te koop, voor de actieprijs van slechts 5 euro. Iedereen bij de uitgeverij en de boekhandel werkt er belangeloos aan mee, zodat de opbrengst geheel ten goed kan komen aan de lezingen en workshops van het speciale Durlacher-programma.

Verschijnt ook op Literair Weblog Tzum. Zie voor meer informatie over het Durlacher-jaar in Baden-Baden: baden-baden-liest