Jaaroverzicht 2014: Piet Mulder, Jan van Anrooy en Connie Palmen – aandacht voor beeldende kunst neemt toe
Piet Mulder, gezicht op het Betuwse Tricht, 1986.
Door onze mediaredactie
UPDATE 2 jan. 2015 – Voor het eerst hebben bij de bestgelezen stukken in Das Zahngold twee stukken over beeldende kunst die over literatuur verdrongen. Oorzaak daarvan is vermoedelijk de tentoonstelling van de schilder Piet Mulder in Neerijnen, het boekje dat over hem verscheen en de veiling van zijn werk in Arnhem, en verder de landelijke ophef over de 14 schilderijen van de NSB-schilder Jan van Anrooy die prominent in een Nederlands gemeentehuis blijken te hangen. Volgens Google Analytics zijn in 2014 daardoor het meest gelezen:
1. Sandra van Beek over de schilderijen van Piet Mulder
2. Nazi-kunst in het gemeentehuis? – de zaak Jan van Anrooy
3. Reinjan Mulder: interview met Tessa de Loo over De Tweeling
4. Bij de dood van Tsjebbe Hettinga – het eerste interview
5. De NRC-recensie van Connie Palmen’s debuut De wetten
6. Marli Huijer en Reinjan Mulder over Opnieuw beginnen
7. Wat een tuttigheid – Lulu Wang’s Het lelietheater revisited
8. De miskenning van Cees Nooteboom – Hoe Nooteboom met Het volgende verhaal wraak nam op de CPNB
9. Leon de Winter schrijft literatuur! Recensie van De Ruimte van Sokolov
10. Wie zijn Babel & Voss?
Bij deze resultaten moet worden opgemerkt dat Connie Palmen niet alleen met de lange NRC-recensie van haar boek De Wetten (5) goed scoorde, maar ook met een interview uit 1992 (15) en een reconstructie die Reinjan Mulder twintig jaar later voor NRC Handelsblad over haar succes maakte (13). Palmen is daardoor in 2014 de meest bestudeeerde schrijver op de website, op enige afstand gevolgd door de schrijfsters Tessa de Loo en Lulu Wang, de dichter Tsjebbe Hettinga en, voor het eerst dit jaar, Cees Nooteboom – die als enige auteur met 2 recensies goed scoorde: met het recent teruggevonden stuk over zijn doorbraak-roman Rituelen en zijn boekenweekgeschenk Het volgende verhaal.
Ook de schilder Piet Mulder, die voor het eerst op 1 eindigt, scoorde met meer stukken goed: naast het profiel van journaliste Sandra van Beek (1) werden ook het Engelstalige stuk over zijn Engelse werk (11) en de voorpublicatie uit het boek De zee is saai, over zijn zeeschilderijen (16), veel gelezen: samen meer dan tweeduizend keer.
Ten slotte werden – naast het profiel van Reinjan Mulder’s uitgeverij Babel & Voss – ook zijn biografie (hors concours) en zijn logboeken over het kunstproject Objectief Neerijnen veel gelezen, al waren die laatste over zoveel afleveringen (6) gespreid, dat ze niet afzonderlijk de toptien haalden.
Under seeflugels / De kust
Verantwoordelijk voor de opvallend hoge score van Tsjebbe Hettinga in de toptien is zonder twijfel het filmfragment over hem in de Zomergasten-uitzending met David van Reybrouck. De dagen na de uitzending behoorden voor Das Zahngold met meer dan duizend nieuwe bezoekers tot de drukst bezochte van het jaar. Alleen al op zondagavond 24 augustus trok de Hettinga-necrologie uit 2013 tussen 22.00 en 24.00 uur nog 291 nieuwe lezers.
Vertrouwd is inmiddels het fenomeen dat er in Das Zahngold in leesfrequentie geen grote verschillen zijn tussen oude en nieuw stukken. Veel populaire stukken kwamen afgelopen jaar uit de jaren negentig (recensies) en de jaren 2012 en 2013. Alleen de twee nieuwe stukken over de NSB-schilder Jan van Anrooij kregen al snel meer dan duizend bezoekers, mede dank zij de aandacht die de Volkskrant, De Telegraaf, Omroep Gelderland en De Gelderlander in 2014 aan het Betuwse zwarte schaap besteedden.
De grote stijging in de bezoekcijfers die in de eerste jaren van de site te zien was, vaak een verdubbeling binnen een jaar, begint – percentueel – iets af te vlakken. Dat neemt niet weg dat het aantal ‘unieke’ bezoekers in 2014 ten opzichte van 2013 nog met 16% steeg en het aantal pagina’s dat werd bekeken (pageviews) met 14%. Google Analytics telde in 2014 26.552 unieke bezoeken en 33.214 pageviews, terwijl de gemiddelde tijd dat er in de stukken werd gelezen van 2:06 minuten naar 2:10 steeg (+3%).
De statistieken van Das Zahngold’s vaste provider Byte laten een vergelijkbare stijging zien. Het aantal bezoekers steeg daar van 98.405 in 2013 naar 121.498, een stijging van 23%, en het aantal unieke bezoekers steeg met 16% naar 43.432. Het aantal ‘pageviews’ was nu bij Byte zelfs 711.741, wat neerkomt op bijna een verdubbeling ten opzichte van 2013 (378.710).
LEESTIJD EN LOCATIE
Wat betreft de tijd dat lezers in artikelen op de site blijven doorlezen, zijn het bij de veelgelezen stukken (>100 lezers binnen een jaar) vooral de literaire onderwerpen die hoog scoren, zowel de populaire proza-auteurs (Anna Enquist, Lulu Wang, Jan Wolkers) als de dode dichters (Rutger Kopland, Jan Arends, Czeslaw Milosz). Daarnaast scoorden de 2 stukken over NSB-schilder Jan van Anrooij erg hoog, plus – zoals gebruikelijk – die over het verdwenen Gymnasium in Tiel en de Werdegang van Xander-uitgever Sander Knol.
De ‘Leespaarden’-lijst van 2014 wordt daardoor:
1. Don Giovanni bij de dokter – Recensie van Anna Enquists roman Het meesterstuk (7:38 min.)
2. Triomf der schoonheid – Recensie van Jan Wolkers late roman Brandende Liefde (6:25)
3. ‘Afgegraven veen was het waarin hij moest zien te gedijen’ – Interview met Heere Heeresma over Jan Arends (6:16)
4. Naar een strijdbare vorm van melancholie – Interview met de dichter Rutger Kopland (6:12)
5. Interview de Poolse dichter en Nobelprijswinnaar Czeslaw Milosz (5:53)
6. De teloorgang van het Gymnasium in Tiel (5:29)
7/8. De recensie van Lulu Wang’s Het Lelietheater revisited (5:26)
7/8. Nazi-kunst in het Gemeentehuis? De zaak Jan van Anrooij (5:26)
9. Knollen voor citroenen – Bij het voortijdige vertrek van Sander Knol bij uitgeverij Meulenhoff (5:23)
10. De geheime liefde van Mischa Hillesum (5.02)
Andere veel en lang gelezen stukken waren in 2014 het vervolgstuk over de omstreden schilder Jan van Anrooij (4:59), het interview met dichter Jan Eijkelboom (4:56), het eerste interview met – alweer – Anna Enquist over haar poëziedebuut Soldatenliederen (4:46) en de necrologie van de in 2013 overleden Hanna Mulder-Hulscher (4.43).
De meeste bezoekers van de site komen nog altijd uit Amsterdam (16%), al komen de nieuwe bezoekers nu steeds vaker uit andere grote steden: Rotterdam (3%), Utrecht (3%, een stijging van 20%!), Den Haag en Groningen (beide 2%), en Arnhem, Nijmegen, Amstelveen, Haarlem, Leiden en Gent (allemaal 1%).
BYTE STATISTICS
De volgorde van de meestgelezen stukken op de site bij Zahngold-host Byte wijkt altijd nogal af van die bij Google. Vermoedelijk omdat Google alleen bezoekers meetelt die Cookies accepteren. De populairste stukken van 2014 bij Byte zijn (met tussen haakjes hun positie in 2013):
1. (-) Reinjan Mulder over F.B. Hotz’s eerste roman De vertekening
2. (-) Interview met Connie Palmen over Ischa Meijer en haar roman De Vriendschap
3. (-) The late Piet Mulder’s marine paintings of Harwich and Dovercourt
4. (-) ‘Ik ben geen pessimist’ – Tien jaar na de dood van W.G. Sebald
5. (-) Willem Elsschots Wereldtijdschift leeft weer – het heet nu De Gids
6. (-) Een rauwe stem uit het diepe noorden – bij de dood van Nanne Tepper
7. (-) Rein Mulder: De moord op Jantje van Waveren (1944)
8. (4) Bij de dood van Tsjebbe Hettinga
9. (-) Nazi-kunst in het Gemeentehuis? – de zaak Jan van Anrooij
10 (-) Interview met de Poolse dichter en Nobelprijswinnaar Czeslaw Milosz
Net buiten de top-tien vielen:
11. (-) Sandra van Beek over Piet Mulder
12. (-) Reinjan Mulder viert reeks jubilea
13. (-) Terug naar Tiel
14. (-) Patricia de Martelaere over Het onverwachte antwoord
Opmerkelijk aan de Byte-lijst is dat bijna alle stukken in de toptien nieuw zijn. Alleen het stuk over Tsjebbe Hettinga eindigde vorig jaar al bij de hoogste tien: op 4.
GEVONDEN VIA ZOEKMACHINES
Piet Mulder: Zelfportret als poppenspeler, 1955
Kijken we naar de namen die in 2014 de meeste lezers via de zoekmachines naar de site voerden, dan zijn daar veel nieuwe namen bij, en slechts 4 die al in 2013 voorkwamen (met tussen haakjes hun positie in 2013):
1. (-) Piet Mulder (92 keer gezocht)
2. (1) Connie Palmen, Conny Palmen (61 keer)
3/4. (3) Reinjan Mulder, Rein Jan Mulder (45)
3/4. (-) Jan van Anrooy, Jan van Anrooij (45)
5. (-) Martin Ros (41)
6. (-) Tsjebbe Hettinga (36)
7. (-) Lulu Wang (21)
8. (-) Michael Zeeman (17)
9/10. (6) Mischa Hillesum (11)
9/10. (7) Marek van der Jagt (11)
Reinjan Mulder: Objectief Neerijnen 2014
FACEBOOK LIKES
Kijken we naar de – nog altijd vrij bescheiden – respons op Facebook op de verschillende bijdragen, dan blijken de meest gelezen stukken niet altijd de populairste onder Facebook-gebruikers.
De meeste (nieuwe) likes kregen in 2014:
1. (-) Bij de dood van Tsjebbe Hettinga (31)
2. (-) De Waal op – Objectief Neerijnen – slot (23)
3. (-) Objectief beeld van Nederland veertig jaar later (16)
4. (-) Zeg mij wie uw vrienden zijn, over de gemeenschappelijke Facebook-vrienden (12)
5/6. (-) Een leven in stukjes – Bij de biografie van Kees Fens (11)
5/6. (-) Een geheime brief uit 1966 – Terug naar Haus Jungbrunnen (11)
7. (-) De smaak van whisky – De recensie van Cees Nootebooms Rituelen revisited (10)
8/9. (3/4) The late Piet Mulder’s marine paintings of Harwich and Dovercourt (8)
8/9. (-) Op bezoek bij de Poolse dichter Czeslaw Milosz (8)
10. Naar bed met Brigitte Bardot – de actualiteit van Milan Kundera (7)
Haus Jungbrunnen
Topscoorder bij de likes is nog altijd de vroegere AP-hoofdredacteur Martin Ros, maar de 32 lezers die het duimpje onder zijn profiel aanklikten, deden dat allen in 2013, waardoor hij dit keer buiten de toptien valt. Datzelfde geldt voor de stukken over Michael Zeeman en Hermine de Graaf die een jaar later nog altijd op 23 en 16 likes staan.
Het stuk over Tsjebbe Hettinga werd ook al eerder aangeklikt, maar kreeg de meeste likes pas in 2014, nadat op tv aandacht aan de Friese dichter was besteed. Het Engelse stuk over Piet Mulder’s Engelse werk eindigde dit jaar – mede dank zij enkele Engelse fans – met 25 likes, waarvan er 17 al in 2013 werden toebedeeld, zodat dit nu op een gedeelde plaats 8/9 eindigt.
Verantwoording. De cijfers die de provider Byte geeft voor het bezoek liggen altijd substantieel hoger dan die van Google Analytics. Het is dan ook moeilijk beide statistieken met elkaar te vergelijken, temeer omdat Google niet alle bezoekers meetelt (bv. die geen cookies accepteren), terwijl Byte de bezoeken van hackers en robots er waarschijnlijk niet altijd uit filtert. Omdat er bij Google minder vreemde uitschieters zijn dat bij Byte, begint het jaaroverzicht dit keer, in afwijking van eerdere jaren, met de Google statistiek. Ook zijn de scores die op reacties wijzen (‘comments’) buiten beschouwing gelaten.
Om de ergste schijnsuccessen en vertekeningen te voorkomen zijn in de Google-leestijd-toptien bovendien alleen die stukken meegeteld die in 2014 door meer dan honderd mensen (‘uniek’) zijn geopend.
N=711.741 (Pagina’s Byte), 33.214 (Google) en 26.552 (Google uniek).