25 jaar na de val van de Muur – Andrzej Wajda, Czeslaw Milosz en Tomek Tryzna bij de Leespaarden van oktober
Door onze mediaredactie
Sommige stukken in Das Zahngold worden meer gelezen dan andere. Maar worden die ook beter gelezen? Soms scheren bezoekers alleen maar kort langs wat koppen en plaatjes en blijven ze slechts bij sommige stukken langer hangen. Of, erger nog, het zijn alleen maar robots en wormen die – vaak midden in de nacht – vanuit onwaarschijnlijke landen als Rusland en de Oekraine kort langskomen. Daarom is Das Zahngold vorig jaar begonnen met een Leespaarden-toptien. Een lijst met de tien langst en – hopelijk ook best – gelezen stukken op de site.
Ongeveer vijftien stukken komen daarin steeds weer terug. Dat wijst erop dat er systeem zit in de artikelen die goed en grondig worden bestudeerd en dat het geen stukken zijn die iemand per ongeluk heeft laten openstaan. Die vijftien stukken betreffen schrijvers en dichters die op scholen en universiteiten veel worden gelezen (Lulu Wang, Connie Palmen, Leon de Winter en Doeschka Meijsing), ze gaan over bekende doden en bejaarden (Hugo Claus, Tsjebbe Hettinga, Martin Ros), en over schandalen die kennelijk actueel blijven: de ondergang van uitgeverij Meulenhoff en het nazi-verleden van de Geldermalsense ‘hofschilder’ Jan van Anrooy.
Afgelopen maand werd er echter voor het eerst veel over Poolse schrijvers en filmers goed gelezen: over de grote, sociaal-kritische filmer Andrzej Wajda, de vroege exegeet (‘The captive mind‘) van de koude oorlog, de dichter Czeslaw Milosz, en over de eerste grote ‘post-communistische schrijver’ Tomek Tryzna.
Kennelijk zijn dit de Oostblok-namen die aan de vooravond van de herdenking van de val van de Muur tot de verbeelding spreken.
Ook de uit Poolse familie geboren Jona Oberski en de in de oorlog neergeschoten Poolse schrijver en tekenaar Bruno Schultz kregen de afgelopen maand opvallend veel intensieve lezers. Zodat de Leespaarden-toptien over oktober er alsvolgt uitziet (met tussen haakjes de notering in augustus) :
1. (-) Interview met de ‘Nobelprijsprijswinnaar der Nobelprijswinnaars‘, de Pool Czeslaw Milosz (16:18 min.)
2. (re) Interview met Heere Heeresma over Jan Arends (12:48)
3. (8) De ondergang van uitgeverij J.M. Meulenhoff (10:56)
3. (re) Reinjan Mulder over Doeschka Meijsing’s roman Robinson (7:38)
4. (4) De wonderlijke meneer Martin Ros (7:13)
5. (-) ‘De zee is saai’ – De zeeschilderijen van Piet Mulder (6:36)
6. (-) Reinjan Mulder: Terug naar Dovercourt (6:34)
7. (re) Wat een tuttigheid – Herinneringen aan Lulu Wang’s Lelietheater (6:56)
8. (-) Interview met schrijver Tomek Tryzna en filmer Andrzej Wajda over de film Meisje Niemand (6:21)
9. (-) NRC Handelsblad-recensie van Jona Oberski’s debuut Kinderjaren (6:06)
10. (5) Nazikunst op het Gemeentehuis: de zaak Jan van Anrooy (5:08)
Bijdragen die in oktober lang gelezen werden maar niet minstens eens per dag (>30) werden opgevraagd, zijn buiten beschouwing gelaten omdat daar de kans op vertekening te groot is. Onder deze kanshebbers voor de komende maanden vallen het grote stuk over de Pool Bruno Schulz, de necrologie van J. Bernlef, de NRC bespreking van Harry Mulisch’ Ontdekking van de hemel en ‘Noodgreep werd sensatie’ – ’the making of’ Connie Palmen.
Voor de Leespaarden top-tien van Das Zahngold is van de (50) stukken die afgelopen maand gemiddeld minstens eens per dag (>30) zijn geopend, gekeken hoe lang ze zijn blijven ‘openstaan’. Hoe langer – en hopelijk beter – bekeken, hoe hoger op de lijst. Tussen haakjes de scores in de Leespaarden top-tien van augustus. Staat er ‘re’ op de lijst, dan kwam het stuk al eerder op de Leespaarden top-tien voor maar niet in augustus. Niet meegeteld is het stuk van Sandra van Beek over Piet Mulder (5:46) dat voorkomt in de rubriek ‘Meest Gelezen’, rechts op deze pagina. Bron: Google Analytics en Byte. N=2.574 (Google) / 10.293 (Byte) / 2.927 (Byte uniek).