Komrij, Kopland, Meijsing en Tepper: ‘Das Zahngold’ ook in 2012 weer sterk gegroeid – met dank aan dode schrijvers
Door onze mediaredactie
UPDATE 1 jan. – Net als in de vier voorgaande jaren is het bezoek aan Das Zahngold in 2012 aanzienlijk toegenomen. Vergeleken met 2011 kwamen er volgens Google Analytics in het vijfde jaar van zijn bestaan 72% méér (unieke) bezoekers naar de site. Samen met de terugkerende bezoekers zorgden zij ervoor dat het aantal gelezen pagina’s in 2012 met 62% steeg, de gemiddelde tijd doorgebracht op de site met 15% en het aantal bezoeken met 57%. Deze cijfers wijzen op een nog grotere stijging dan in het recordjaar tot nu toe 2010. Toen steeg het aantal (unieke) bezoekers in één jaar met 66%. Hoofdredacteur Reinjan Mulder spreekt dan ook van een ‘ongekend’ succes: ‘Niets is zo makkelijk om van bijna niets te verdubbelen of te verdrievoudigen, maar als een sterke groei ook na vier jaar nog aanhoudt, mag je, zeker in een tijd van krimpende markten, je handen dichtknijpen.’
De 25 meest gelezen artikelen waren in 2012 (tussen haakjes hun positie in de top-25 van 2011):
1. ( 2 ) Libris Diner (4) – Het cordon rond Robert Vuijsje, 2009
2. ( 1 ) Mijn maanden met Aqua Paradise, 2011, update 2012
3. ( 4 ) The making of ‘Connie Palmen’, 2010
4. ( 5 ) Uitgeverij Meulenhoff spuit weer modder, nieuwe knollen voor oude citroenen, 2011
5. ( 3 ) Tien jaar uitgeverij Augustus en de ondergang van J.M. Meulenhoff, 2011
6. ( – ) Bij de dood van Gerrit Komrij – een jongen van het dorp, 2012
7. ( 8 ) De teloorgang van het Stedelijk Gymnasium in Tiel, 2008
8. ( 9 ) De dodelijke ‘draad’ in Zeeuws Vlaanderen, 2009
9. ( 7 ) ‘Opnieuw beginnen’ genomineerd voor de Socrates Wisselbeker, 2010
10. ( 6 ) De extatische vrouwen van Sanne Sannes, 2009
11. ( – ) De vermarkting van de literatuurkritiek in NRC Handelsblad, 2012
12. ( – ) Een rauwe stem uit het diepe noorden – Bij de dood van Nanne Tepper, 2012
13. ( – ) De Duitse doorbraak van ‘De Tweeling’ van Tessa de Loo, 2012
14. ( – ) Overheid had Gerard Reve-biografie nooit moeten subsidiëren, 2012
15. ( – ) The first cut – bij de dood van Doeschka Meijsing, 2012
16. ( – ) Zie de dichters vallen – bij de dood van Rutger Kopland, 2012
17. ( – ) Freddy de Vree – W.F. Hermans’ beste vriend, 2012
18. ( – ) Uitgeven is het vak van de hoop, Trouw-interview met Reinjan Mulder, 2011
19. (10) In het voetspoor van Heine en Van Amerongen – Een nieuwe Harzreis, 2010
20. (13) Gloriejaar compleet – Hugo Claus wint Nobelprijs, 2011
21. ( – ) Mien Kuyper-Canté: de geheime liefde van Mischa Hillesum, 2012
22. ( – ) Chronobioloog Till Roenneberg over zijn boek Het Innerlijk uurwerk, 2012
23. (21) Patricia de Martelaere over haar roman Het onverwachte antwoord, 2010
24. (24) Libris diner (2) – Charlotte’s valse hoop, 2009
25. (15) Hoe Arnon Grunberg opnieuw begon – De geboorte van Marek van der Jagt, 2008
Opmerkelijk is dat 9 van de 10 best scorende artikelen van 2012 al vóór 2012 werden geschreven. Uiteraard komt dat mede doordat ze het hele jaar door toegankelijk waren. Daar staat tegenover dat ze wel steeds weer nieuwe lezers blijken te vinden. Veroudering speelt nauwelijks een rol. Van de 14 oudere stukken in de top-25 zijn er 2 uit het (tweede half)jaar 2008, 4 uit 2009, 4 uit 2010 en 4 uit 2011.
Meest bekeken (meer dan tweeduizend maal!) in 2012 was een van de ironische foto-verslagen van het Libris Diner uit 2009: over het cordon dat de uitgeefgroep WPG rond Robert Vuijsje en zijn vrouw Lynn Spier zou hebben gelegd.
Vanaf plaats 11 staan er op de top-25 voornamelijk nieuwe stukken. Van de negen nieuwe stukken hier zijn vooral die over NRC Handelsblad (11) en Tessa de Loo (13), en in iets mindere mate Nanne Tepper (12) de afgelopen weken nog veel gelezen. Verwacht mag dan ook worden dat van deze drie er dan ook zeker één of twee in de Zahngold-top-25 van 2013 zullen terugkeren.
Dat geldt ook voor het recente stuk over Het Lelietheater van Lulu Wang. Dat werd volgens Google Analytics nog te weinig gelezen om in de jaar top-25 terecht te kunnen komen, maar vertoonde de afgelopen maand een spectaculaire stijging die verwachtingen voor 2013 wekt.
Hoogst genoteerde nieuwkomer was in 2012 het stuk naar aanleiding van de dood van Gerrit Komrij (6) dat in juni, halverwege het jaar, verscheen.
Bij de nieuwe stukken valt überhaupt op dat daaronder veel necrologieën zijn: naast die van Komrij ook die van Nanne Tepper, Freddy de Vree, Doeschka Meijsing, Rutger Kopland en (net buiten de top-25) J. Bernlef. Kennelijk voorziet Das Zahngold hier vanwege zijn snelheid en persoonlijke betrokkenheid in een behoefte.
Verder is interessant dat enkele oudere stukken zich in 2012 tot bescheiden klassieken hebben ontwikkeld, met name de reportage over de van school verdwenen oudleerlingen van het Stedelijk Gymnasium in Tiel uit 2008 (7), die 52% meer bezoekers trok, de herinneringen van commies Antoni Mulder aan de dodelijke ‘draad’ in Zeeuws Vlaanderen uit 2009 (op 8, dank zij een bezoekers-stijging van 94%) en een overzicht van alle reacties op het boek Opnieuw Beginnen van Reinjan Mulder en Marli Huijer (9).
Opvallend veel interesse bleef er ook voor de woelige geschiedenis van uitgeverij J.M. Meulenhoff (5) en zijn ontslagen directeur Sander Knol (4), al moet ook bij deze scores worden bedacht dat de stukken hierover in 2011 slechts enkele maanden op de site stonden en nu een heel jaar.
Datzelfde geldt voor het grote Trouw-interview met Reinjan Mulder over zijn nieuwe roman Coffee Company (18). Dat verscheen eind vorig jaar op de site, kort na het verschijnen van Coffee Company, en werd vooral in de winter en het voorjaar van 2012 veel gelezen.
De verspreiding van Das Zahngold over de wereld neemt nog altijd toe, de site werd volgens Google analytics in 2012 in maar liefst 67 verschillende landen gelezen, ruim een verdubbeling ten opzichte van 2009 (32). De meeste bezoekers komen echter nog steeds uit Nederland: 86%. Het aandeel van het Vlaamse bezoek liep het aflopen jaar zelfs nog iets terug, van 11% in 2011 naar 8% nu – niet doordat er zoveel minder Vlamingen op de site kwamen, maar doordat het bezoek uit Nederland zo explosief steeg.
Naar volume is het bezoek uit het buitenland overigens nog altijd gering: uit Duitsland kwam ruim 1% van de lezers, uit Frankrijk 0.6 %, en uit Engeland en de VS ongeveer 0.5%.
Binnen Nederland werd Das Zahngold veruit het meest gelezen in Amsterdam (23%), op enige afstand gevolgd door de steden Utrecht, Almere (!) en Rotterdam (ieder 4%), Den Haag en Groningen (3%), Nijmegen (2%) en Arnhem (1%). In België kwamen de meeste bezoekers, verrassend genoeg, niet uit Antwerpen maar uit Gent.
Kijken we naar de tijd die de bezoekers een artikel bleven lezen, dan valt op dat de minder gelezen stukken vaak langer werden gelezen dan de rest. Zo scoorde het profiel dat Sandra van Beek schreef van de schilder Piet Mulder (geëindigd op 27) erg hoog (11 minuten), evenals het lange interview met A.F.Th van der Heijden, een bespreking van W.F. Hermans’ boekenweekgeschenk In de mist van het schimmenrijk en het grote stuk over de literaire kritiek in de NRC (alle drie 9 minuten) en het uitvoerige verhaal op 25 over Arnon Grunberg’s nieuwe start als Marek van der Jagt (7 minuten).
Daarnaast werd er in 2013 lang gelezen in stukken over Tim Krabbé, Graham Swift en Armando (gemiddeld 6 minuten), in stukken over de cult-schrijvers W.G. Sebald en Patricia de Martelaere (beide 5 minuten), en in iets mindere mate in de – heel populaire – verhalen over J.M. Meulenhoff (5 minuten), Sander Knol en Nanne Tepper (beide gemiddeld 4 minuten).
Onder de lezers die via zoekmachines bij de site terecht kwamen, waren er ook dit jaar weer veel (708) die op zoek waren naar informatie over het omstreden badkamerbedrijf Aqua Paradise uit Almere. Het stuk dat hierover vorig jaar op de site verscheen, is echter met ingang van december vorig jaar wat bekort en van zijn reacties ontdaan. Het veel beter geëquipeerde TV-programma Tros Opgelicht heeft ons laten weten zich over deze zaak te willen buigen, zodat Das Zahngold zich nu dankbaar van zijn verantwoordelijkheid voor het wel en wee van het Nederlandse loodgieterswezen ontslagen voelt.
Interessanter voor wat de oprichters van de site voor ogen stond, zijn de meer dan tweehonderd nieuwe bezoekers die op internet op zoek gingen naar informatie over chronobiologie en bioritmes, en zo bij de integrale inleiding (22) uit het bij Babel & Voss verschenen boek Het innerlijk uurwerk van de Duitse chronobioloog Till Roenneberg terechtkwamen (volgens Marcel Hulspas in de Volkskrant een van de beste non-fictieboeken van 2012!).
Van de personen in wie de zoekmachines het meest geïnteresseerd waren, eindigden dit keer hoofdredacteur Reinjan Mulder en zijn nieuwe boek Coffee Company bovenaan de lijst, samen met de schrijver Robert Vuijsje en zijn vrouw Lynn Spier (2), met meer dan duizend hits (vooral rond de premiere van Alleen maar nette mensen), gevolgd door voormalig Meulenhoff-directeur Sander Knol (3) en bestseller-schrijfster Connie Palmen (4).
Daarna doemt in de statistieken weer een bont gezelschap bekende én minder bekende Nederlanders op, onder wie vooral veel mensen uit de uitgeverswereld opvallen: van Annette Portegies en Marij Bertram via Mai Spijkers en Job Lisman tot Oscar van Gelderen en PCM’s Els Swaab.
Nederlandse schrijvers die de laatste maanden door de zoekmachines steeds vaker werden opgezocht, zijn – naast Connie Palmen en Robert Vuijsje – Tessa de Loo, Lulu Wang, Cees Nooteboom, A.F.Th. van der Heijden en Anna Enquist, vooral sinds Das Zahngold is begonnen interviews met hen te plaatsen en recensies van hun werk.
Hoofdredacteur Reinjan Mulder laat weten ‘meer dan tevreden’ te zijn met de cijfers over 2012. ‘Het mooie van een digitale krant als Das Zahngold is dat de 224 stukken die er nu op staan, een veel langer leven krijgen dan die ene dag die ze in een gewone krant krijgen. Bij NRC Handelsblad lazen elke avond vele duizenden mensen wat ik schreef, en ook mijn boeken kregen daarna gelukkig heel wat lezers, maar zelf merkte ik daar, gek genoeg, zelden iets van. Iedereen leek alles meteen weer te vergeten en over te gaan tot de orde van de dag. Nu kan een stuk drie of vier jaar achtereen door honderden – en soms duizenden – mensen worden gelezen, en zijn dat juist de mensen die bewust naar mijn stukken op zoek zijn gegaan, op een moment dat ze zelf hebben uitgekozen.’
Op internet speelt volgens Reinjan Mulder het voorbijgaan van de tijd dan ook veel minder een rol dan in de gedrukte media. ‘Neem zo’n stuk over de literaire kritiek in NRC Handelsblad dat nu, na een maand, al op 11 staat: dat had ik al in 2006 in het literaire tijdschrift De Revisor gepubliceerd, maar pas nu het geactualiseerd en wel in Das Zahngold staat, stromen de reacties binnen en wordt er door andere sites naar gelinkt. Ook voor mijn jaren geleden gemaakte interview met Tessa de Loo over De tweeling en mijn recensie van dat boek komen nu elke dag weer vrij veel nieuwe bezoekers langs. Dat laat zien dat internet zijn eigen wetten kent en dat er voor digitale media als Das Zahngold nog een mooie toekomst in het verschiet ligt.’
De gepresenteerde cijfers betreffen de periode 1 januari tot 1 januari 2013. Bronnen: Google analytics (top-25, bezoektijden, landen en groeipercentages) en Byte webhosting (bezoekersaantallen). In de top-25 zijn de rubrieken ‘Meest gelezen’ en de separate functies en pagina’s (‘Publicaties’, ‘Over Reinjan Mulder’, ‘Bestellen’, tags etc.) buiten beschouwing gelaten. N=16.366 (Byte/uniek) en 40.403 (Byte/totaal).